30-vjeçari shqiptar, Drejtori i Qendrës Vëzhguese Botërore, në OKB

Nga Beqir SINA

NEW YORK : 30 vjeçari shqiptar, nga Brooklyn – New York, Agron (Ron) Pali, është njëri prej atyre dhjetëra shqiptarëve që punojnë në zyrat dhe misionet e Organizatës së Kombeve të Bashkuara në New York dhe Geneve. Por, ai ka disa vjet që është zgjedhur në krye të një organizate ndërkombëtare në Kombet e Bashkuara.
Agron (Ron) Pali, e ka zyren e tij në margjinat e Kombeve të Bashkuara në New York, dhe ndoshta është shqiptari i pare, i cili sherben në një post kaq të lart, në zyrat e OKB, duke mbajtur postin e Drejtorit në Global Monitoring Center, NPO.
Agron Pali – është zgjedhur nga Komiteti Special i C- 24 (Komiteti i Dekolonizimit) per udhehequr -Konferencen e II, Seanca e Rifilluar, që u mbajt nga 14-25 Qershor 2021, në selinë e Kombeve të Bashkuara, në New York. Komiteti i Posaçëm i Situatës në lidhje me zbatimin e Deklaratës për Dhënien e Pavarësisë së Vendeve dhe Popujve Kolonialë, i njohur gjithashtu si Komiteti i Posaçëm për Dekolonizimin, ose C-24, thuhet se u krijua në 1961 nga Asambleja e Përgjithshme (GA), si organ i saj ndihmës kushtuar çështjes së dekolonizimit.
Komiteti C-24, sipas saj rishikon çdo vit listën e Territoreve Jo Vetëqeverisëse për të cilat është e zbatueshme Deklarata. Ai dëgjon gjithashtu deklarata nga përfaqësues të Territoreve Jo-Vetëqeverisëse në sesionet e saj vjetore, dhe dërgon misione vizitash në Territore Jo-Vetëqeverisëse, nderkohe organizon çdo vit seminare rajonalë. Drejtori i Global Monitoring Center, Ron Pali, drejton një organizatë jofitimprurëse e vendosur në New York City, organizat kjo që synon të adresojë çështje globale përmes formësimit të politikave efektive që do të kontribuojnë në një botë më demokratike, paqësore dhe të prosperuar, dhe qe fokusohet në dekolonizimin, të drejtat e njeriut dhe testimet bërthamore.
Ai mbajti dhe fjalimin kryesor para Komisionit të Kombeve të Bashkuara për Dekolonizimin, ne takimin e Dytë vjetor C-24 Duke folur me gazeten tone, rreth fjalimit te tij, Ron Pali tregon se : “Qëndrimi im pohoi se lejimi i Marokut, për të vazhduar shtypjen e njerëzve Sahrawi të Saharasë Perëndimore dhe privimi i tyre nga e drejta e tyre për vetëvendosje përbën një fyerje ndaj parimeve të Kombeve të Bashkuara dhe përpjekjeve të Komitetit të Katërt për të eleminuar manifestimet e kolonializmit.
Ai gjate fjales se tij kujtoje se të gjithë, e dine qe në Dhjetor 1963, Asambleja e Përgjithshme shtoi Saharanë Perëndimore në listën e Territoreve Jo Vetëqeverisëse në të cilën zbatohej rezoluta 1514 (XV) për Dhënien e Pavarësisë Vendeve dhe Popujve Kolonialë. Ron Pali tha se : Rezolutat e Asamblesë së Përgjithshme të KB që nga ajo kohë ka bërë thirrje për të mundësuar popullin e Saharasë Perëndimore, të ushtrojnë të drejtën e tyre të patjetërsueshme për vetëvendosje në përputhje me rezolutat përkatëse të Asamblesë së Përgjithshme. Dekolonizimi i Saharasë Perëndimore u pengua, tha ai kur Maroku i cili dhe pushtoi Territorin në 31 Tetor 1975 në shkelje të rezolutave të KB dhe vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në 16 Tetor 1975, i cili vendosi që asnjë lidhje e sovranitetit territorial nuk kishte ekzistuar kurrë midis Marokut dhe Sahara Perëndimore. Në përputhje me normat e së drejtës ndërkombëtare, Kombet e Bashkuara kurrë nuk kanë njohur okupimin e paligjshëm të Marokut dhe aneksimin e pjesëve të Saharasë Perëndimore. Pikërisht, prania e Marokut në Saharanë Perëndimore është “dëshpëruese” nga Këshilli i Sigurimit në rezolutën e tij 380 të vitit 1975 dhe është cilësuar si një akt “okupimi” nga Asambleja e Përgjithshme në rezolutat e tij 34/37 të 1979 dhe 35/19 të 1980, dhe ndër rezolutat e tjera. Gjatë gjithë viteve, Sahara Perëndimore e okupuar ka qenë dëshmitare e një procesi masiv inxhinierik demografik deri në atë masë sa që popullsia autoktone tani është jashtëzakonisht e tejkaluar nga migrimi masiv i kolonëve të sponsorizuar nga pushtuesit. Kjo politikë shkel nenin 49 të konventave të katërt të Gjenevës dhe konsiderohet si një “krim kundër njerëzimit”. Pushtimi i paligjshëm marokenë i pjesëve të Saharasë Perëndimore e bën atë të vetmin Territor Jo-Vetëqeverisës nën okupimin e paligjshëm ushtarak nga një vend i tretë. Kur Spanja, ish-kolonizatori, u tërhoq nga Territori në Shkurt 1976, Sahara Perëndimore gjithashtu u bë Territori i vetëm Jo-Vetëqeverisës që nuk ka asnjë Fuqi Administruese të njohur ndërkombëtarisht. Prandaj është detyra e shenjtë e Kombeve të Bashkuara dhe këtij Komiteti Special në veçanti të marrin përgjegjësitë e tyre ndaj Territorit Jo-Vetëqeverisës të Saharasë Perëndimore, per derisa njerëzit e saj të jenë në gjendje të ushtrojnë të drejtën e tyre për vetëvendosje dhe pavarësi. Lejimi i Marokut që të vazhdojë të shtypë njerëzit e Saharasë Perëndimore dhe t’i mohojë atyre të drejtën e tyre për vetëvendosje është një fyerje për gjithçka që përfaqësojnë Kombet e Bashkuara dhe ky Komitet Special. Ne kemi parë shumë fuqi perëndimore, të mëdha dhe të vogla, që mbrojnë demokracinë dhe të drejtat e njeriut në shumë pjesë të botës. Sidoqoftë, kur Maroku, i cili është një nga vendet më jodemokratike dhe më shtypëse në botë, shtyp Sahrawis në Saharanë Perëndimore të okupuar dhe vjedh burimet e tyre, natyrore, dhe të njëjtat vende heshtin. Kjo qasje me standardet e dyfishtë është thjesht e per mbrojtur kolonizatoret. “Prandaj është koha që Kombet e Bashkuara të ndërmarrin veprime konkrete për të lejuar njerëzit e Territorit Jo-Vetëqeverisës të Saharasë Perëndimore të vendosin për të ardhmen e tyre, lirshëm dhe në mënyrë demokratike. Kjo është mënyra e vetme për të siguruar një përfundim paqësor dhe të qëndrueshëm të dekolonizimit të vonuar të kolonisë së fundit në Afrikë” ka thene Agron (Ron) Pali Drejtori i Global Monitoring Center, ne Kombet e Bashkuara ne New York.