Udhëtime të lashta


Astrit Lulushi

Astrit Lulushi

Platoni e njihte shumë mirë Egjiptin e kohës së tij. Ai shkoi atje për t’u iniciuar në kultin ‘Misteret e Mëdha’ në moshën 49-vjeçare. Riti u zhvillua në një nga sallat nëntokësore të Piramidës së Madhe në Egjipt. Ceremonia e Mistereve e ndezi dhe e nxorri Platonin nga gjendja e fjetur. Pas tre muajsh të tjerë qëndrimi në sallat e Piramidës, Platoni u dërgua në botë për të bërë punën e Urdhrit të Madh, siç kishin bërë Pitagora dhe Orfeu para tij.
Herodoti, “Ati i Historisë” (484-425 p.e.s.), tregon se kur Hekateu i Miletit iu mburr priftërinjve egjiptianë se ai mund të gjurmonte prejardhjen e tij në pesëmbëdhjetë shekuj te një perëndi, ata i treguan qetësisht statutet e treqind e dyzet e pesë priftërinjve të lartë, secili bir i paraardhësve prej treqind e dyzet e pesë brezave që kur “perënditë” e tyre ishin shfaqur në luginën e Nilit, duke shënuar një rekord historik që shtrihet rreth njëqind e tetëdhjetë shekuj, afërsisht në vitin 18,000 p.e.s.
Një papirus i lashtë i gjetur në Luxor (Tebë), i njohur tani si “Kanuni Mbretëror i Torinos” ose “Lista e Mbretit të Torinos”, është me interes të veçantë. Zbuluesi i papirusit ka të ngjarë të ishte një banor vendas që e gjeti atë në një varr ose tempull afër Tebës. Bernardino Drovetti, atëherë Konsulli i Përgjithshëm Francez i Egjiptit, më vonë e mori papirusin, por se sa është e sigurt, llogaritë nuk bien dakord. Ky papirus i lashtë hieratik është shpallur nga studiuesit modernë si lista më e gjerë e gjetur ndonjëherë e mbretërve egjiptianë, e plotësuar nga vetë studiuesit e lashtë egjiptianë. Ana e përparme e papirusit përmend disa domene të Ramsesit II, duke sugjeruar se është prodhuar gjatë mbretërimit të tij (rreth 1279-1213 p.e.s.). “Kanuni Mbretëror i Torinos”, ndryshe nga listat e tjera të mbretërve të Mbretërisë së Re, u prodhua qartë jo për ndonjë qëllim fetar apo politik, por si një udhëzues referimi i plotë dhe historikisht i saktë kronologjik. Papirusi ndodhet aktualisht në Museo Egizio (Muzeu Egjiptian) në Torino, Itali.
Duhet të theksohet se qytetërimet e lashta egjiptiane dhe të lashta mezoamerikane si Maya ishin paralele në shumë mënyra, pavarësisht se ndodheshin në anët e kundërta të Oqeanit Atlantik.
Historitë e krijimit të të dyja kulturave thonë se perënditë e tyre vinin nga yjet; të dyja kishin njohuri të avancuara astronomike; kishin ndërtuar piramida; të dyja përdornin simbolikën diellore, dhe besonin në jetën pas vdekjes. Është interesante se simbole të lashta egjiptiane janë gjetur në rrënojat mezoamerikane, p.sh., karakteri hieroglifik egjiptian “Ankth” që përfaqësonte konceptin e qenies së përjetshme, gjendet në të dyja kulturat.