Nga Keze Kozeta Zylo
When King Gustav Vof Sweden congratulated Thorpe, he said, “Sir, you are the greatest athlete in the world.” Që perkthehet: Zotëri, ju jeni atleti më i madh në botë”. 1912.
Qyteti me emrin e legjendës botërore Jim Thorpe na tërhoqi si me magnet edhe pse temperaturat e larta të digjnin lëkurën. E kemi filluar jetën në Amerikë me shtetin e Pennsilvanias dhe qindra herë në këto 27 vjet e kemi vozitur atë vend plot kulturë dhe histori me qytete të ndryshme ngase të dyja vajzat edukimin e lartë kanë pasur fatin ta realizonin aty. Këtë ëndërr amerikane si prindër e kemi të shenjtë dhe e çmojmë më së tepërmi.
Holandezët dhe gjermanët e Pensilvanisë janë pasardhës të emigrantëve të hershëm gjermanishtfolës që mbërritën në Pensilvani në vitet 1700 dhe 1800.
Udhetimi ynë këtë fundjavë gushti ishte ne qytetin që mban emrin e legjendës botërore Jim Thorpe. Lumi Lehigh qe ishte i rrëmbyeshëm rrethuar me pemë të gjelbërta të mëdha e freskonte ajrin dhe sillte fëshfërimën e pemëve dhe zhurmën e gjinkallave në këtë zheg të vapës. Parkingu me qindra turistë pranë lumit të rrëmbyeshëm ishte i mbushur tejet plot, ku pasionantët te hipur në varka “trape” të fryra lundronin gjithë kënaqësi dhe të egzaltuar në dallgët e lumit.
Natyrshem preferuam një udhëtim me autobus të vjetër historik dhe dëgjonim me vëmendje të posacme cicëronin plot kulturë dhe profesionalizëm. Per gati 30 minuta filloi të fliste pa lëvizur nga vendi autobusin rreth historisë së krijimit të qytetit. Ai e filloi se në një sondazh të kryer në vitin 2009 nga revista “Budget Travel”, Jim Thorpe u vlerësua në 10 vendet më të mira në qytetet e vogla më të bukura të Amerikës. E dhimbshme ishte kur ciceroni tha se kur erdhën irlandezët në New York ata u persekutuan dhe nuk i pranoi njeri brenda Nju Jorkut. Ata i sollën në minierë, ku dhe mjaft fëmijë qysh në moshën 7 vjec punonin brenda minierës.
Shumë gra irlandeze amerikane u bënë shërbyese ose punëtorë shtëpie, ndërsa shumë burra irlandezë-amerikanë punuan në miniera qymyri dhe ndërtuan hekurudha dhe kanale. Ndërtimi i hekurudhës ishte aq i rrezikshëm sa thuhej: një irlandez ishte i varrosur nën çdo lidhëse”.
Gati 2 milionë refugjatë nga viti 1845 nga Irlanda kaluan Atlantikun për në Shtetet e Bashkuara në vazhdën e trishtuar të urisë së madhe. Ndërsa fliste per minierën e qymyrit e pamundur mos të më sillej pranë Miniera e Memaliajt, Tepelenë ku kishte te punësuar pothuajse burra nga fshatrat përreth dhe që punonin aq rëndë duke mbijetuar dhe për të mbajtur familjet e tyre. Pothuajse çdo familje kishte të punësuar atje dhe dihet ng të gjithë se sa punë e rëndë dhe me “kokë ne torbe” ishte dhe që mund të mos ktheheshe gjallë. Ja këto historite irlandeze më kujtuan dhe Komediografin e famshëm shqiptar, aktorin më popullor Agron Llakaj i cili gjatë intervistës në New York për TV “Alba Life” tha se ka filluar punën në moshen 13 vjeç ndersa në minierë qysh në moshe e adoleshences 16 vjeç, pasi familja e tij ishte ne varferi dhe ishin shumë femije. Reparti ku ai ka punuar, është ai i mirëmbajtjes së Pusit Nr.2 ku shtynte vagonat brenda galerisë për 8 orë. Doemos kujtoj me dhimbje dhe kunatin tim Selametin i cili punoi për vite me radhë brenda tuneleve të minierës duke bërë punët më stropacitëse në atë regjim diktatorial.
Ndihesha shume e prekur që Amerika di të vlerësojë Yjet, të frymëzohet prej tyre dhe t’i vendosë në piedestal. Shpresoj shumë që dhe vendi im t’i çmojë yjet e vërtetë, jo të ndezë kandilët e fikur që s’kanë kurrë kontribute, por kane kontribuar vetëm në korrupsion dhe mafia.
Pse qyteti ndryshoi emrin dhe e vendosi Jim Thorpe në nderim të atletit amerikan vendas?
Qarku nuk kishte emrin e Jim Thorpe, u krijua në 1843 dhe u emërua për depozitat e shumta të qymyrit. Në vitin 1954 Mauch Chunk u bashkua me East Mauch Chunk për të formuar Jim Thorpe, selinë e qarkut, në përkujtim të atletit indian, vendas amerikan.
Jim Thorpe është një bashki dhe selia e qarkut, qyteti i qymyrit në shtetin amerikan të Pensilvanisë. Është pjesë e Pensilvanisë Verilindore. Historikisht njihet si vendvarrimi i legjendës së sportit vendas amerikan Jim Thorpe.
Çdo vit, qyteti ka një ngjarje dy-ditore për të nderuar legjendën që shkëlqeu në atletikë futboll dhe bejsboll. Megjithëse ai nuk ishte kurrë në qytet, por ai ka një lidhje me zonën duke filluar karrierën e tij atletike në Shkollën Industriale Indiane Carlisle rreth 100 milje larg.
Jim Thorpe ndodhet në malet Pocono të Pensilvanisë verilindore.
Jim Thorpe u themelua në 1818 si Mauch Chunk një emër që rrjedh nga termi Mawsch Unk (vend i ariut) në gjuhën e popujve vendas Munsee-Lenape Delaware: ndoshta një referencë për malin e Ariut, një zgjerim i Mauch Chunk Ridge që i ngjante një ariu të fjetur, ose ndoshta profili origjinal i kreshtës, i cili që atëherë është ndryshuar shumë nga 220 vjet minierë. Qyteti i kompanisë u themelua nga Josiah White dhe dy partnerët e tij, themeluesit e Lehigh Coal & Navigation Company (LC&N). Transporti në kanal u zëvendësua përfundimisht nga transporti hekurudhor. Qyteti u rrit ngadalë në dekadën e tij të parë, më pas me shpejtësi rreth vitit 1818 u bë më i madh pasi u bë një qendër e transportit të qymyrit antracit. Ajo erdhi në rritje më të madhe kur Hekurudha Lehigh Valley në 1885 shtyu luginën në bregun lindor të lumit për të kundërshtuar monopolin efektiv të transportit të LC&N mbi rajonin, i cili shtrihej në veriperëndim të Wilkes-Barre në Pittston në lumin Susquehanna / Kanalin e Pensilvanisë.
Thorpe u rrit në Sac and Fox Nation në Territorin Indian (ai që tani është shteti amerikan i Oklahomas). Si i ri, ai ndoqi Shkollën Indiane Industriale Carlisle në Carlisle, Pennsylvania, ku ai ishte dy herë All-Amerikan për ekipin e futbollit të shkollës nën trajnerin Pop Warner. Pas suksesit të tij olimpik në 1912, i cili përfshinte një rezultat rekord në dhjetëatlon, ai shtoi një fitore në Kampionatin Gjithëpërfshirës të Unionit Atletik Amator. Në 1913, ai luajti për Pine Village Pros në Indiana, më vonë në 1913, Thorpe nënshkroi me New York Giants dhe ai luajti gjashtë sezone në Major League Baseball midis 1913 dhe 1919. Thorpe iu bashkua ekipit të futbollit amerikan Canton Bulldogs në 1915, duke i ndihmuar ata të fitonin tre kampionate profesionale. Më vonë ai luajti për gjashtë ekipe në Ligën Kombëtare të Futbollit (NFL). Ai luajti si pjesë e disa skuadrave indiane gjithë-amerikane gjatë karrierës së tij dhe sulmoi si basketbollist profesionist me një ekip të përbërë tërësisht nga indianët e Amerikës.
Varri i Jim Thorpe
Pas vdekjes së atletit të njohur dhe fituesit të medaljeve olimpike në vitin 1953, Jim Thorpe, e veja dhe gruaja e tretë e Thorpe, Patricia, ishte e paduruar, kur pas pesë muajsh, memoriali i planifikuar në Shawnee, Oklahoma nuk kishte mbledhur ende 100,000 dollarë për ta nderuar atë. Qytetarët e qytetit kishin paguar që ajo, djali i Thorpe dhe trupi i Jim-it të dërgoheshin nga Kalifornia, kishin paguar dhe rregulluar shërbimin funeral në Kishën Katolike të Shën Benediktit dhe kishin paguar shpenzimet e Mauzoleut në Varrezat Fairview.
Më pas guvernatori Johnston Murray vuri veton ndaj një projektligji që do të kontribuonte me fonde për ngritjen e memorialit në Athletic Park. Më 1 shtator, zonja Thorpe, duke thënë se kishte frikë se Xhimi do të varrosej në një fushë poçari, e dërgoi trupin në Tulsa, ku tha se Dhoma e Tregtisë do të ndërtonte një memorial të duhur, gjë që nuk ishte e vërtetë. Kur dëgjoi se lagjet e Mauch Chunk dhe East Mauch Chunk po kërkonin dëshpërimisht të tërhiqnin biznesin, ajo bëri një marrëveshje me zyrtarët civilë. Sipas djalit të Jim Thorpe, Jack, Patricia ishte e motivuar nga paratë për të kërkuar marrëveshjen.
Vendi i monumentit përmban varrin e tij, dy statuja të tij në poza atletike dhe shënues historikë që përshkruajnë historinë e jetës së tij. Varri mbështetet në tufa dheu nga vendlindja e Thorpe, Oklahoma dhe nga Stadiumi Olimpik i Stokholmit në të cilin ai fitoi medaljet e tij olimpike. Në varr sipas traditës së vendasve amerikanë nuk hidhen lule, por vendosen gurë nga vendet e ndryshme.
Më 24 qershor 2010, një nga djemtë e Jim Thorpe, Jack Thorpe, paditi qytetin për eshtrat e babait të tij, duke përmendur Aktin e Mbrojtjes së Varreve dhe Riatdhesimit të Vendasve Amerikanë, i cili është krijuar për të kthyer artefaktet indiane amerikane në atdheun e tyre fisnor. Më 11 shkurt 2011, gjyqtari Richard Caputo vendosi që Jack Thorpe nuk mund të fitonte asnjë shpërblim monetar, as ndonjë shumë për tarifat e avokatit në padi dhe se për vazhdimin e padisë anëtarët e tjerë të familjes Thorpe dhe Sac and Fox Nation do të kishin për t’u bashkuar me të si paditës. Para se Jack Thorpe të mund t’i përgjigjej vendimit, ai vdiq në moshën 73-vjeçare, më 22 shkurt 2011. Për shkak të vdekjes së tij përfaqësuesve të tij iu dha më shumë kohë për t’iu përgjigjur vendimit. Më 2 maj 2011, William dhe Richard Thorpe, djemtë e mbetur të Jim Thorpe dhe Sac & Fox Nation nga Oklahoma iu bashkuan padisë, duke e lejuar atë të vazhdonte. Më 19 prill 2013, Caputo vendosi në favor të William dhe Richard Thorpe, duke vendosur që bashkia përbën një muze sipas ligjit. Ky vendim u anulua nga Gjykata e Apelit e Shteteve të Bashkuara për Qarkun e Tretë më 23 tetor 2014. Gjykata e Lartë e SHBA-së refuzoi të dëgjonte apelimin e tyre më 5 tetor 2015, duke siguruar që eshtrat e Jim Thorpe do të qëndrojnë në Karbon County.
Humbja e çmimeve olimpike dhe rikthimi i tyre
Jim Thorpes humbi titujt e tij olimpik pasi u zbulua se ishte paguar për të luajtur dy sezone të bejsbollit gjysmë-profesionist përpara se të garonte në Lojërat Olimpike, duke shkelur kështu rregullat bashkëkohore të amatorizmit. Në vitin 1983, 30 vjet pas vdekjes së tij, Komiteti Olimpik Ndërkombëtar (IOC) rivendosi medaljet e tij olimpike me kopje, pasi gjykoi se vendimi për t’i hequr medaljet e tij ishte jashtë 30 ditëve të kërkuara. Të dhënat zyrtare të IOC e renditën ende Thorpe si bashkë-kampion në dhjetëatlon dhe pesëatlon deri në vitin 2022, kur u vendos që të rikthehej si kampioni i vetëm në të dyja garat.
Vjedhja e njerës këpucë e tij në garat olimpike dhe zëvendësimi i saj me këpucë plehrash
Akoma më e habitshme, për shkak se dikush i kishte vjedhur këpucët pak para se të garonte, ai gjeti një palë zëvendësimesh të papërputhshme, duke përfshirë një nga një kosh plehrash, dhe fitoi medaljen e artë duke i veshur ato. Në përgjithësi, Thorpe fitoi tetë nga 15 garat individuale që përfshinin pesëatlonin dhe dekatlonin.
Thorpe hapi ngjarjen duke spërkatur pistën në vrapimin e 100 metrave në 11.2 sekonda – një kohë e pabarabartë në Lojërat Olimpike deri në vitin 1948.
Një shembull i përsosur për të mos hequr dorë kurrë dhe për të mbajtur një qëndrim pozitiv edhe përballë vështirësive si me rastin e vjedhjes së njërës këpucë.
Ai vazhdoi të fitonte dy medalje të arta – duke fituar çdo garë në të cilën garoi, përveç njërit, shtizën. Shtiza ishte e vetmja garë që nuk e fitoi, ndoshta sepse nuk kishte konkurruar kurrë më parë në atë garë.
Është interesante të theksohet se Thorpe ishte përpjekur të hidhte shtizën një herë më parë në provat olimpike. Në atë kohë, ai nuk e dinte se mund ta hidhte me një fillim vrapimi. Ai e hodhi atë në këmbë pa lëvizur dhe u rendit i dyti.
Në Lojërat Olimpike, ai gjithashtu mori pjesë në dekathlon. Ai përfundoi i pari në dy gara, i treti në katër gara dhe i katërti në dy të tjera. Thorpe përfundoi i treti në botë. Ai ishte padyshim një forcë dominuese që nuk mund të ndalohej dhe thjesht vazhdoi përpara.
Ai gjeti rrugën e tij në ekipin e futbollit dhe ishte monumental në mposhtjen e ekipeve më të mira në vend, si Army, Harvard, Pittsburgh, Syracuse, Penn dhe Nebraska.
Viktimë e racizmit
Thorpe, prindërit e të cilit ishin të dy me raca të përziera, u rrit si një amerikan vendas. Ai i realizoi bëmat e tij atletike pavarësisht pabarazisë së rëndë racore të Shteteve të Bashkuara. Shpesh është sugjeruar se medaljet e tij olimpike iu hoqën nga zyrtarët atletikë për shkak të përkatësisë së tij etnike. Ndonëse është e vështirë të vërtetohet kjo, komenti i publikut në atë kohë pasqyronte në masë të madhe këtë pikëpamje. Në kohën kur Thorpe fitoi medaljet e tij të arta, jo të gjithë amerikanët vendas njiheshin si qytetarë amerikanë (qeveria e SHBA-së kishte kërkuar shpesh që ata të bënin lëshime për të adoptuar mënyra evropiano-amerikane për të marrë një njohje të tillë). Shtetësia nuk iu dha të gjithë indianëve amerikanë deri në vitin 1924.
Kur Thorpe mori pjesë në Carlisle, përkatësia etnike e studentëve u përdor për qëllime marketingu. Skuadra e futbollit u quajt Indianët. Për të krijuar tituj, shkolla dhe gazetarët shpesh i portretizonin garat sportive si konflikte të indianëve kundër të bardhëve. Njoftimi i parë i Thorpe në New York Times ishte titulluar “Thorpe indian në Olimpiadë; Redskin nga Carlisle do të përpiqet për një vend në ekipin amerikan.” Gjatë gjithë jetës së tij, arritjet e Thorpe u përshkruan në një kontekst të ngjashëm racor nga gazeta të tjera dhe sportistë, që pasqyronin epokën.
Vdiq në varfëri
Nga viti 1920 deri në vitin 1921, Thorpe ishte nominalisht presidenti i parë i Shoqatës Amerikane të Futbollit Profesional, i cili u bë NFL në 1922. Ai luajti sporte profesionale deri në moshën 41-vjeçare, fundi i karrierës së tij sportive që përkoi me fillimin e Depresionit të Madh. Ai luftoi për të fituar jetesën pas kësaj, duke punuar disa punë të çuditshme. Ai vuajti nga alkoolizmi dhe jetoi vitet e fundit në shëndet të dobët dhe varfëri. Ai ishte i martuar tri herë dhe kishte tetë fëmijë, duke përfshirë Grace Thorpe, një ambientaliste dhe aktiviste për të drejtat vendase, përpara se të vuante nga dobësimi i zemrës dhe të vdiste, më 1953.
Gjyqi i bujshëm historik dhe ekezekutimet me varje për shoqërinë sekrete irlandeze Molly Maguires në këtë qytet historik
Mauch Chunk ishte vendi i një prej gjyqeve të Molly Maguires në 1876, i cili rezultoi në varjen e katër burrave të shpallur fajtorë për vrasje. Popullsia e bashkisë në vitin 1900 ishte 4,020, në vitin 1910 ishte 3,952. Ne vizituam ndërtesën dhe u ndodhëm përballë burgut ku u varën katër burra.
Molly Maguires ishin një shoqëri sekrete irlandeze e shekullit të 19-të, aktive në Irlandë, Liverpool dhe pjesë të Shteteve të Bashkuara Lindore, më të njohura për aktivizmin e tyre midis minatorëve të qymyrit irlandez-amerikanë dhe emigrantë irlandezë në Pensilvani. Pas një sërë konfliktesh shpesh të dhunshme, njëzet anëtarë të dyshuar të Molly Maguires u dënuan për vrasje dhe krime të tjera dhe u ekzekutuan me varje në 1877 dhe 1878. Kjo histori mbetet pjesë e dijes lokale të Pensilvanisë dhe faktet aktuale janë shumë të debatuara mes historianëve.
Molly Maguires e kanë origjinën në Irlandë, ku shoqëritë sekrete me emra të tillë si Whiteboys dhe Peep o’ Day Boys ishin të zakonshme duke filluar në shekullin e 18-të dhe në pjesën më të madhe të shekullit të 19-të. Dallimi kryesor midis të dy grupeve duhet të jetë se konsideroheshin si “laikë, kozmopolitanë dhe proto-nacionalistë”, me Molly Maguires të konsideruar “rurale, locale. Paniku i vitit 1873-79 u shënua si një nga depresionet më të këqija në historinë e kombit, i shkaktuar nga mbizgjerimi ekonomik, një rrëzim i tregut të aksioneve dhe një rënie në ofertën e parasë. Deri në vitin 1877, vlerësohet se një e pesta e punëtorëve të vendit ishin plotësisht të papunë. Organizatorët e punës shihnin me zemërim drejtorët e hekurudhave që udhëtonin rreth vendit me makina private luksoze, ndërsa shpallnin paaftësinë e tyre për të paguar pagat e jetesës për punëtorët e uritur.
Kur Gowen punësoi për herë të parë agjencinë Pinkerton, ai kishte pretenduar se Molly Maguires ishin aq të fuqishëm sa kishin krijuar burime të fuqishme financiare dhe kishin organizuar punën “kukullat e tyre. Kur u hapën gjyqet e gjoja mjeshtrit të kukullave, Gowen e kishte caktuar veten si prokuror special.
Franklin Benjamin Gowen shërbeu si president i hekurudhës i cili uli pagat e minierave në 54% të nivelit të tyre të vitit 1869, minatorët filluan “Grevën e gjatë” të vitit 1875. Ajo filloi në janar 1875 dhe zgjati 170 ditë.
Gjyqet e para ishin për vrasjen e John P. Jones. Tre të pandehurit, Michael J. Doyle, Jimmy Kerrigan dhe Edward Kelly, kishin zgjedhur të merrnin gjyqe të ndara. Doyle shkoi i pari, me gjyqin e tij që filloi më 18 janar 1876 dhe një dënim për vrasje të shkallës së parë u kthye më 1 shkurt. Para se të përfundonte gjyqi, Kerrigan kishte vendosur të bëhej dëshmitar i një shteti dhe dha detaje për vrasjet e Jones dhe Yost. Gjyqi i Kelly filloi më 27 mars dhe përfundoi me dënim më 6 prill 1876.
Gjyqi i parë i të pandehurve McGeehan, Carroll, Duffy, James Boyle dhe James Roarity për vrasjen e Yost filloi në maj 1876. Yost nuk i kishte njohur burrat që e sulmuan atë. Edhe pse Kerrigan është përshkruar që atëherë, së bashku me Duffy-n, se e urrente rojën e natës aq sa për të komplotuar vrasjen e tij. Kerrigan u bë dëshmitar i një shteti dhe dëshmoi kundër udhëheqësve të sindikatave dhe minatorëve të tjerë.
Ekzekutimi me varje
Më 21 qershor 1877, gjashtë burra u varën në burgun në Pottsville dhe katër në Mauch Chunk, Qarku i Karbonit. Një skelë ishte ngritur në burgun e Qarkut të Karbonit. Milicia shtetërore me bajoneta të fiksuara rrethoi burgjet dhe skelat. Minatorët mbërritën me gratë dhe fëmijët e tyre nga zonat përreth, duke ecur gjatë natës për të nderuar të akuzuarit dhe deri në orën nëntë “turma në Pottsville u shtri aq sa mund të shihej”. Familjet heshtën, gjë që ishte “mënyra e popullit për të paguar haraç” për ata që do të vdisnin. Babai i moshuar i Thomas Munley kishte ecur më shumë se 16 km nga Gilberton për të siguruar të birin se ai besonte në pafajësinë e tij. Gruaja e
Munley-t mbërriti pak minuta pasi ata mbyllën portën dhe ata nuk pranuan ta hapnin atë edhe për të afërmit e afërt për t’i thënë lamtumirën e fundit. Ajo bërtiti te porta nga pikëllimi, duke u hedhur kundër saj derisa u rrëzua, por nuk u lejua të kalonte. Katër (Alexander Campbell, John “Yellow Jack” Donahue, Michael J. Doyle dhe Edward J. Kelly) u varën më 21 qershor 1877, në një burg të qarkut Carbon në Mauch Chunk (i riemërtuar Jim Thorpe në 1953), për vrasjet e John P. Jones dhe Morgan Powell, të dy shefat e minierës, pas një gjyqi të përshkruar më vonë nga një gjykatës i Qarkut të Karbonit, John P. Lavelle, si më poshtë:
Gjyqet e Molly Maguire ishin një dorëzim i sovranitetit të shtetit. Një korporatë private nisi hetimin nëpërmjet një agjencie private detektivësh. Një forcë policore private arrestoi mbrojtësit e dyshuar dhe avokatët privatë të kompanive të qymyrit i ndoqën penalisht ata. Shteti siguroi vetëm sallën e gjyqit dhe trekëmbëshin.
Campbell, pak para ekzekutimit të tij, dyshohet se goditi një gjurmë dore me baltë në murin e tij të qelisë duke thënë “Ka prova të fjalëve të mia. Kjo shenjë ime nuk do të fshihet kurrë. Do të mbetet përgjithmonë për të turpëruar qarkun për varjen e një njeriu të pafajshëm”. Doyle dhe Hugh McGeehan u çuan në skelë. Ata u pasuan nga Thomas Munley, James Carroll, James Roarity, James Boyle, Thomas Duffy, Kelly, Campbell dhe “Yellow Jack” Donahue. Gjyqtari Dreher kryesoi gjykimet. Dhjetë të tjerë të dënuar, Thomas Fisher, John “Black Jack” Kehoe, Patrick Hester, Peter McHugh, Patrick Tully, Peter McManus, Dennis Donnelly, Martin Bergan, James McDonnell dhe Charles Sharpe, u varën në Mauch Chunk, Pottsville, Bloomsburg dhe Sunbury. Ne dy vitet e ardhshme ishte Molly Maguire i fundit që u gjykua dhe u dënua për vrasje në Gjykatën e Qarkut Northumberland në 1878.
Në vitin 1979, Guvernatori i Pensilvanisë Milton Shapp i dha një falje pas vdekjes John “Black Jack” Kehoe pas një hetimi nga Bordi i Faljeve të Pensilvanisë. Kërkesa për falje u bë nga një prej pasardhësve të Kehoe. John Kehoe kishte shpallur pafajësinë e tij deri në vdekjen e tij. Bordi rekomandoi faljen pasi hetoi gjyqin e Kehoe dhe rrethanat rreth tij. Shapp lavdëroi Kehoe, duke thënë se burrat e quajtur “Molly Maguires” ishin “martirë të punës” dhe heronj në luftën për të krijuar një sindikatë dhe trajtim të drejtë për punëtorët. Është e pamundur për ne të imagjinojmë gjendjen e vështirë të minatorëve të shekullit të 19-të në rajonin antracit të Pensilvanisë” dhe se ishte popullariteti i Kehoe midis minatorëve që e bëri Gowen “të frikësohej, përbuzte dhe përfundimisht ta shkatërronte atë.
Fama e Molly Maguires në kulturën botërore
Romani i Sherlock Holmes i autorit Arthur Conan Doyle, Lugina e frikës, bazohet pjesërisht në infiltrimin e James McParland në Mollis. Popullaritet i Molly Maguires frymëzoi mjaft aktorë, regjisorë filmash, episode të ndryshme etj.
Molly Maguires referohen nga Dr Donald “Ducky” Mallard në një episod të serialit televiziv amerikan NCIS. Referenca u bë në episodin e titulluar “Karriget muzikore”, i cili u shfaq në episodin e 8-të të sezonit të 17-të të serialit.
Kënga e Irish Rovers, “Lament for the Molly Maguires”, është në albumin e tyre dhe te rrenqethin vargjet si:
Duke thithur pluhurin e qymyrit në mushkëri/ Nën kodrat ku nuk ka diell/ Përpjekja për të siguruar jetesën me një dollar në ditë/ patjetër më vdes gërmimi i qymyrit në Pensilvani.
Ne lamë Irlandën e vjetër, lamë shtëpitë tona/ Përtej oqeanit, ne duhej të endeshim/ Me pesë djem dhe një grua të dobët/ Përpjekja për të bërë një lloj jete/. Por terrori përfundon siç kishte filluar/ James McParland, i dha fund ecurisë së tyre/ Ai u largua si një Molly, ai solli fatin e tyre/
Pas shumë vitesh i dha fund urrejtjes.
Interesant është fakti se McParland vdiq, më 18 maj 1919 në Spitalin Mercy në Denver. Ai la një të ve, Marinë, por pa fëmijë. Mediet shkruan si: MaryJoy Martin, Denver Post, Rocky Mountain News dhe Denver Catholic Register mbushën kolonat në perkujtim, duke rrëfyer përrallat e tij të Molly Maguire dhe triumfin e Harry Orchard, duke u futur në trillime dhe gënjeshtra të shumta gjatë rrugës. Pak rëndësi kishte, pasi Jim Thorpes ishte bërë legjendë.
13 Gusht, 2023
Jim Thorpes, Pansylvannia
