Nga Visar Zhiti
Kjo ēshtẽ metafora e jetēs sẽ shkrimtarit Drago Siliqi si dhe titulli i librit me poezi tẽ zgjedhura tē tij dhe i kritikave letrare, ku shkēlqeu si avanguardē nē njē letērsi tē re, por që shumē shpejt regjimi i ri i pas Luftēs II Botērore do ta bēnte tẽ veten, duke e futur nē morsin e Realizmit Socialist, nē njē Shqipēri tē mbyllur, me burgje mē shumē se sa me shtēpi botuese…
Drago Siliqi luftoi pēr çlirimin e vendit dhe ēndērroi lirinē e njeriut shqiptar, studioi nē Moskẽ nē Institutin “Gorkij” dhe drejtoi nē Tiranē tē vetmen shtēpi botuese “Naim Frashēri”…
Mund tē themi se Drago Siliqi mbeti si njē urẽ vezulluese mes kētyre dy emrave, Gorkij dhe Naimi, nënkupto traditat e tyre, ndërkaq zemērhapur dhe po aq i çiltēr ashtu si nē poezinē e vet, “nē kērkim tē sē resē” nē mendim dhe rrugētimin letrar, duke i prirē njē plejade emrash tē rinj, ku njē pjesē pērfundoi internimeve dhe burgjeve. Ai u bē mbēshtetēs i veprēs sē Petro Markos dhe Ismail Kadaresē, Jakov Xoxas dhe Dritēro Agollit, Halil Qendros dhe Vangjush Zikos, etj. Me atē do tē dilte poezia e poetit rebel, që do ta pushkatonin, Trifon Xhagjika…
Dhe vetē emri i Drago Siliqit do tē mbetej yjeve. Ai do tē humbte jetēn, kur ishte 33 vjeç, nē njē katastrofē ajrore nē 1963. Avioni qē kthehej nga Kina, ra nē Irkutsk nē Bashkimin Sovjetik. Ra apo e rrẽzuan? Enigmē. Nē avion po udhētonin personalitete problematikē pēr regjimet komuniste…
“Njē jetē nē fluturim” e titulloi librin pēr Drago Siliqin e bija e tij, Laura Konda, gazetarja qē u shqua nẽ radion “Zērit i Amerikēs”. Mes shumë të intervistuarve, ajo thirri dhe Edēn time me rastin e botimit tē librit tē saj pēr shenjten Nēnē Tereza. Dhe prisnim nga Laura librin pēr babain. Doli kur Drago Siliqi duhej tē ishte 90 vjeç, nē vitin 2020…
Dhe libri na erdhi vērtet nga qielli. E shohim me kërshëri. Mungonte kēshtu njē profil shpirtēror i tij, pra dhe i qielltē, i njē intelektuali tē ndērprerē herēt, nē kulmet e burrērisē sē tij, duke shkaktuar njē turbulencē dhe nē letrat shqipe.
Por dhe qielli fsheh, mē shumē se sa toka, mistere.
