Bruksel / Prishtinë, 9 gusht 2022 – Bashkimi Evropian pranon se ka vonesa në zbatimin e udhërrëfyesit për Marrëveshjen e Energjisë midis Kosovës dhe Serbisë, dhe fajin për këtë ua lë “teknikaliteteve”.
“Përgjegjësia përfundimtare për zbatimin e suksesshëm të Marrëveshjes së Energjisë dhe udhërrëfyesit mbetet në duart e palëve”, tha për Radion Evropa e Lirë zëdhënësi i BE-së, Peter Stano.
Kosova dhe Serbia më 21 qershor kanë nënshkruar udhërrëfyesin për zbatimin e Marrëveshjes për Energji, që ishte arritur më 2013 në kuadër të dialogut të ndërmjetësuar nga BE-ja.
Me këtë marrëveshje synohet të rregullohet çështja e furnizimit dhe faturimit të energjisë elektrike për katër komunat në veri të Kosovës, të banuara me shumicë serbe.
Qytetarët e këtyre komunave që nga viti 1999 nuk paguajnë për energjinë e shpenzuar. Përgjatë viteve, borxhi i tyre është paguar nga qytetarët e komunave të tjera të Kosovës dhe që nga viti 2017 nga Qeveria e Kosovës.
Zyrtarët e institucioneve të sektorit të energjisë në Kosovë, thanë se kanë përmbushur pjesën e tyre të dalë nga udhërrëfyesi, që ka të bëjë me licencimin e një kompanie serbe – në këtë rast kompaninë Elektrosever – që do të furnizojë dhe faturojë energjinë në veri.
Ndryshe, Elektrosever është pronë e kompanisë energjetike të Serbisë EPS (Elektroprivreda Srbije). Kjo kompani mori licencën për operim nga Zyra e Rregullatorit për Energji e Kosovës (ZRRE) më 24 qershor.
Zyrtarët e Operatorit të Sistemit, Transmisionit dhe Tregut të Energjisë Elektrike në Kosovë (KOSTT) i thanë Radios Evropa e Lirë se Elektrosever nuk ka dërguar të dhënat për konsumatorët në veri te ta.
Sipas udhërrëfyesit, dërgimin e të dhënave për konsumatorët, kjo kompani serbe është dashur ta përfundojë shtatë ditë pas marrjes se licencës. Ndërkaq, dhjetë ditë pas marrjes së licencës për furnizim, Elektroseveri është dashur të nënshkruajë marrëveshjet e nevojshme teknike me KOSTT-in dhe Kompaninë kosovare për Distribuimin e Energjisë Elektrike (KEDS), në mënyrë që të operojë në tregun e Kosovës.
“Por, marrëveshjet e nënshkruara nga ana e KOSTT-it në përputhje me format standarde të aprovuara nga ZRRE-ja, ende nuk i kemi pranuar të nënshkruara nga ana e Elektrosever”, thuhet në përgjigje të KOSTT-it.
Nga BE-ja thanë se KOSTT-i, KEDS-i dhe Elektroseveri janë në komunikim të rregullt.
“Ata po ashtu i raportojnë rregullisht Bashkimit Evropian dhe Shteteve të Bashkuara”, tha Stano.
Blloku evropian tha se do të ndihmojë palët për pyetjet e hapura që mund të kenë për udhërrëfyesin.
“BE-ja ndërmjetëson dialogun mes palëve, ne nuk jemi arbitrar”, tha zëdhënësi i BE-së, Peter Stano.
Megjithatë, pala kosovare ankohet se Elektrosever ende nuk ka dërguar as plan të investimit, apo analiza të bëra për koston e mirëmbajtjes dhe humbjeve në rrjet.
Këto përmenden në pikën e gjashtë të udhërrëfyesit ku thuhet se brenda 45 ditëve nga sigurimi i licencës KOSTT dhe KEDS, në konsultim me Elektroseverin do t’ia dorëzojnë ZRRE-së këtë dokument.
Kompania Elektrosever nuk i është përgjigjur pyetjeve të REL-it lidhur me vonesat e zbatimit të udhërrëfyesit, por pronari i kësaj kompanie, EPS nga Serbi, në fillim të korrikut i tha Radios Evropa e Lirë se licenca për kompaninë që kanë marrë nga ZRRE-ja “ende nuk është funksionale” dhe se “kompania aktualisht nuk ka klientë”.
Ndryshe, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, në një intervistë dhënë Radios Evropa e Lirë më 8 gusht kërkoi që “faktorët ndërkombëtarë, e në veçanti Brukseli, do të duhej ta regjistronte, qortonte dhe ndëshkonte Beogradin” për moszbatimin e afateve kohore të parapara në udhërrëfyes.
“Nuk kam kurrfarë mundësie në dimrin që vjen, të paguaj për veriun e Kosovës”, tha ai.
Llogaritet se fatura e përgjithshme e konsumatorëve për energji në veri shkon deri në 12 milionë euro në vit.
(REL)