Nju Jork, 19 shtator 2023 – Këshilltari i lartë i Departamentit amerikan të Shtetit, Derek Chollet, ka biseduar me presidenten e Kosovës për angazhimin në dialogun për normalizimin e raporteve mes Prishtinës dhe Beogradit dhe për “nevojën për të shtensionuar situatën” në veri të Kosovës.
Chollet, së bashku me të dërguarin e Uashingtonit për Ballkanin Perëndimor, Gabriel Escobar, u takuan me Osmanin në Nju Jork.
“Një bisedë e mirë me presidenten Vjosa Osmani për zotimin tonë të përbashkët për të ardhmen euroatlantike të Kosovës, për nevojën për të shtensionuar situatën dhe për angazhimin urgjent në dialogun për normalizimin e raporteve me Serbinë që lehtësohet nga BE-ja – që është kyç për stabilitetin rajonal dhe integrimin drejt BE-së”, shkroi Chollet në X, që më herët njihej si Twitter.
Good discussion with President @VjosaOsmaniPRKS on our shared commitment to Kosovo’s Euro-Atlantic future, the need to de-escalate tensions, and engage urgently in the EU-Facilitated Dialogue to normalize relations with Serbia – the key to regional stability and EU integration. pic.twitter.com/vMHxk2mcsT
— Derek Chollet (@CounselorDOS) September 19, 2023
Ndërkaq, Osmani tha se gjatë takimit në SHBA – ku ajo po zhvillon takime në margjinat e Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara – theksoi rëndësinë e “një qasjeje parimore për zbatimin e plotë dhe të balancuar të marrëveshjeve” të arritura në kuadër të dialogut.
“Roli i SHBA-së është kyç për të përfunduar me sukses procesin, duke i hapur rrugën njohjes së ndërsjellë”, shkroi Osmani në X.
Ky takim mes Osmanit dhe zyrtarëve të lartë amerikanë vjen një javë pasi në Bruksel, rundi i fundit i dialogut Kosovë-Serbi përfundoi pa ndonjë rezultat.
Pas takimit më 14 shtator, nga BE-ja thanë se kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, nuk ka qenë i gatshëm të ecë përpara, ndryshe nga presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, i cili “e ka pranuar” propozimin e tyre për zbatimin e Marrëveshjes bazë për normalizimin e marrëdhënieve Kosovë-Serbi.
Shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, i cili bashkë me të dërguarin e BE-së për dialog, Mirosllav Lajçak, ndërmjetësuan takimin, tha se Kurti ka këmbëngulur që, fillimisht, të formalizohet njohja de facto e Kosovës nga Serbia.
Më 18 shtator, kryeministri Kurti akuzoi për “njëanshmëri” Lajçakun, i cili sipas tij, “u pozicionua” kundër Kosovës.
Kurti tha se ai në Bruksel ka paraqitur një plan të tij për zbatimin e sekuencuar të Marrëveshjes Bazë dhe Aneksit të saj, për të cilat Kosova dhe Serbia u pajtuan më herët gjatë këtij viti. Por, ky plan, sipas tij, u refuzua nga Serbia dhe BE-ja.
Kjo marrëveshje nuk përfshin njohjen reciproke për të cilën insiston Kosova, por kërkon nga Kosova dhe Serbia që t’i pranojnë dokumentet dhe simbolet e njëra-tjetrës, përfshirë: pasaportat, diplomat dhe targat. Po ashtu palët zotohen se do të zbatojnë marrëveshjet e arritura më herët në procesin e dialogut.
Kurti tha se plani i propozuar nga ai për zbatimin e Marrëveshjes Bazë, ishte “propozim konkret, shumë konstruktiv, që bazohej në parimin e gjithëpërfshirjes”. Ai tha se gjithëpërfshirja është edhe në këtë marrëveshje dhe në aneks, ku thuhet se “çdo nen i Marrëveshjes Bazë duhet zbatuar dhe palët nuk duhet të shprehin pengesa për asnjë nen”.
Kurti u pyet nëse do të kërkojë që SHBA-ja të ndërhyjë në dialog, por ai tha se Uashingtoni dhe Brukseli janë bashkë në këtë proces.
“Nuk është synimi jonë që të zëvendësojmë një superfuqi me tjetrën. Neve na duhen të dyja, edhe BE-ja edhe SHBA-ja. Por, neve nuk na duhet një ndërmjetësim i tillë i njëanshëm, aspak neutral e korrekt, i cili shkon kundër Marrëveshjes Bazike, siç ka ndodhur me [ndërmjetësimin] e emisarit Lajçak tani”, tha Kurti.
Lajçak është takuar në SHBA me Cholletin dhe Escobarin, me të gjithët tha se ndan të njëjtin “lexim për situatën në Ballkanin Perëndimor”.
“Gjithmonë është e dobishme të rikonfirmojmë se ne ndajmë të njëjtin lexim për situatën në Ballkanin Perëndim dhe jemi në të njëjtën linjë sa i përket rrugës përpara”, shkroi ai në X.
Had dinner among good friends in New York with @CounselorDOS Derek Chollet and DAS Escobar. Always useful to reconfirm that we share the same reading of the situation in the Western Balkans and are on the same line regarding the way forward. pic.twitter.com/6xmlc6ACG0
— Miroslav Lajčák (@MiroslavLajcak) September 19, 2023
Kosova dhe Serbia zhvillojnë dialog nën ndërmjetësimin e BE-së që nga viti 2011. Ky proces mbështetet nga SHBA-ja.
(REL)