Uashington, 4 dhjetor 2024 – Autoritetet e Kosovës i kanë bërë thirrje diplomacisë perëndimore të mbajë përgjegjëse Serbinë për sulmin e 29 nëntorit në kanalin e furnizimit me ujë nga liqeni i Ujmanit në veri të Kosovës, duke theksuar se sulme të tilla janë kërcënim për paqen dhe sigurinë në rajon dhe në Evropë.
Pak pas shpërthimit, institucionet e Kosovës shpërndanë një dokument me gjetjet paraprake në kryeqytetet dhe institucionet perëndimore. Në dokumentin që e ka parë Zëri i Amerikës, thuhet se “një akt i qëllimshëm i sabotimit në afërsi të Zubin Potokut dëmtoi infrastrukturën më kritike në Republikën e Kosovës, konkretisht një kanal ujësjellësi jetik për furnizimin me ujë të pijshëm për rreth 700,000 qytetarë. Objektivi kryesor ishte të shkaktohej një ndërprerje mbarëkombëtare e energjisë duke nxjerrë jashtë punës termocentralet që prodhojnë mbi 60 për qind të energjisë elektrike të Kosovës”.
Ky sulm ndaj infrastrukturës më kritike të një fqinji, thuhet më tej në dokument, “shënon një nivel të ri brutaliteti në fushatën agresive të Serbisë, e ndikuar fuqimisht nga shtrirja dhe bashkërendimi i ngushtë i saj në ushtri, në fushën e zbulimit dhe strategjinë diplomatike me aleatin e saj kryesor, Rusinë. Pamaturia e këtij sulmi të fundit është provë tjetër se Serbia dhe ambiciet e saj agresive janë një kërcënim real për paqen në Evropë. Kosova e ka ngritur vazhdimisht këtë kërcënim në rritje me partnerët e saj dhe komunitetin ndërkombëtar vitet e fundit”.
Në dokument thuhet se sulmi është imitim i “luftës barbare të Rusisë, të përshtatur me rrethanat rajonale. Sidoqoftë, Rusia dhe Serbia kanë intensifikuar sulmet e tyre ndaj një demokracie perëndimore me një prani të rëndësishme të trupave të NATO-s. Kjo formë e re e luftës, një sulm kinetik, jo më thjesht hibrid, është një provë për perëndimin. Nëse nuk përballet dhe zmbrapset, mund të çojë në veprime të ngjashme në Ballkan apo në vende të tjera perëndimore në Evropë”.
Më tej në dokumentin që shoqërohet me fotografi që shfaqin dëmin e shkaktuar nga shpërthimi, jepen të dhëna për rezultatin e veprimeve të policisë së Kosovës e cila arrestoi 8 veta dhe gjatë bastisjeve konfiskoi “200 uniforma ushtarake (me shenja serbe, ruse dhe të tjera), granatahedhës (dy prej të cilëve ishin përdorur më parë), bomba dore, mitralozë, maska kundër gazit dhe pajisje të tjera ushtarake të lidhura me sulmin dhe të ruajtura për operacionet e ardhshme”
Sipas dokumentit sulmi paraqet një formë të re të luftës në Evropë, përtej Ukrainës. “Ai është modeluar sipas shkatërrimit brutal të infrastrukturës civile kritike nga Rusia në Ukrainë. Paralajmërimi se Serbia mund të përdorë veprime edhe më shkatërruese, siç është shënjestrimi i digës së liqenit të Ujmanit, nuk është i ri dhe duhet të merret shumë seriozisht pas sulmit të 29 nëntorit”, thuhet në dokument në të cilin kërkohet që diplomacia të dënojë fuqishëm sulmet kundër Kosovës “jo vetëm si shkelje të normave ndërkombëtare por si kërcënim të drejtpërdrejtë për paqen dhe sigurinë në Evropë, të njohë përgjegjësinë e drejtpërdrejtë të Serbisë për sulmin, ta mbajë Serbinë drejtpërdrejt përgjegjëse dhe të vendosë sanksione ndaj saj për strehimin dhe mbështetjen e grupeve terroriste”.
Misioni i Serbisë në Këshillin e Evropës u ka shpërndarë vendeve anëtare një dokument pune, me të cilin mohon përfshirjen në sulmin e 29 nëntorit.
Presidenti Aleksandar Vuçiç, ka thënë së fundmi se vendi i tij është i gatshëm “për bashkëpunim të plotë në kryerjen e hetimeve me të gjitha organizatat dhe institucionet ndërkombëtare në përputhje me Marrëveshjen e Brukselit dhe institucionet e Prishtinës, por pa rrezikuar sovranitetin dhe pavarësinë e Republikës së Serbisë. Ne jemi gati ta bëjmë këtë. Nëse sulmi është kryer nga dikush i kombësisë serbe dhe ai ndodhet në territorin nën kontrollin e Republikës së Serbisë, ai menjëherë do të arrestohet. Deri më tani, nuk kemi informacione të tilla”, tha ai.
Sulmi u dënua nga Shtetet e Bashkuara dhe vendet e Bashkimit Evropian, që bënë thirrje për hetim të kujdesshëm dhe të thellë si dhe shprehën përkushtimin për të mbështetur Kosovën për ndriçimin e rastit dhe vënien e autorëve para drejtësisë.