Shkup, 3 shkurt 2023 – Në prag të shënimit të përvjetorit të lindjes së Goce Dellçevit, më 4 shkurt, në Shkup vërehen masa të shtuara të sigurisë.
Rrugët që çojnë për te varri i tij, brenda kishës Shën Spas, përballë Kalasë së Shkupit, janë bllokuar nga forcat speciale të Policisë maqedonase.
Në 151-vjetorin e lindjes së Goce Dellçevit, tash e disa ditë janë rritur tensionet mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë, pasi dy vendet pretendojnë identitetin e këtij heroi, i cili kishte udhëhequr një rezistencë maqedono-bullgare kundër Perandorisë Osmane.
Presidenti maqedonas, Stevo Pandarovski, do ta nderojë figurën e Goce Dellçevit me manifestime të ndryshme, ndërkohë që ende nuk dihet nëse do të arrijnë edhe grupe nga Bullgaria, të cilat ishin paralajmëruar nga eurodeputeti bullgar, Angel Xhambaski, i njohur për retorikën nacionaliste në raportet me Shkupin.
Të martën, kryeministri maqedonas, Dimitar Kovaçevski, tha se institucionet mund t’ia ndalojnë hyrjen në Maqedoninë e Veriut ndonjë shtetasi bullgar, nëse vlerësojnë se përbën rrezik për paqen dhe stabilitetin e vendit.
Ministri i Punëve të Brendshme, Oliver Spasovski, tha se Policia ka bërë të gjitha përgatitjet që në manifestimin e së shtunës të mos ketë incidente.
“Prioritet kryesor për ne është që të garantojnë sigurinë dhe stabilitetin e të gjithë qytetarëve. Të mundësojmë një manifestim me dinjitet, ashtu siç e meriton Goce Dellçevi”, tha ai.
Spasovski u bëri thirrje të gjitha partive politike, individëve dhe grupeve të caktuara që të mos e provokojnë situatën, ndërsa hodhi poshtë informacionet se në manifestimin e së shtunës do të ketë edhe pjesëtarë të Policisë bullgare.
Dy shtetet fqinje, Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria që nga viti 2017, kur kishin nënshkruar një marrëveshje për fqinjësi të mirë, nuk kanë arritur të zgjidhin mosmarrëveshjet historike.
Mes tjerash, shtetet kanë mospajtime për prejardhjen e shumë personaliteteve historike, përfshirë edhe Goce Dellçevin, dhe çështjet tjera që kanë të bëjnë me identitetin dhe gjuhën maqedonase, pasi bullgarët pretendojnë se ato kanë “rrënjë bullgare”.
Tensionet mes dy vendeve u rikthyen në muajin nëntor të vitit të kaluar kur pjesëtarë të pakicës bullgare në Maqedoninë e Veriut, hapën në Manastir dhe Ohër klube bullgare me emrat “Car Borisi i Tretë” dhe “Vanço Mijallkov”, të cilët kanë sunduar me Bullgarinë në periudhën e Perandorisë Osmane, me synimin e “bashkimin e tokave maqedonase me Bullgarinë”.
Një pjesëtar i këtij klubi, më 16 janar, u sulmua fizikisht gjë që rriti edhe më shumë tensionet mes dy vendeve duke çuar madje edhe në tërheqjen e ambasadorit bullgar nga Shkupi.
Pas mbledhjes së Këshillit të Sigurisë, më 23 janar, presidenti maqedonase, Stevo Pendarovski, tha se ardhja e ndonjë grupi të bullgarëve më 4 shkurt përbën “rrezik të lartë sigurie”, andaj kërkoi shtimin e masave të sigurisë.
Bullgaria, si shtet anëtar i BE-së, vitin e kaluar hoqi veton ndaj Shkupit për t’i hapur rrugë bisedimeve të anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Por, bisedimet mund të bllokohen nëse Maqedonia e Veriut nuk bën ndryshimet kushtetuese për përfshirjen e pakicës bullgare në preambulën saj, ashtu siç parashihet me marrëveshjen ndërmjet dy vendeve, bazuar mbi atë që njihet si “propozimi francez” për zgjidhjen e kontesteve për gjuhën, identitetin dhe historinë maqedonase.
(Isuf Kadriu, REL)