Analizë nga Rafael Floqi
Pas katër ditësh ngërçi dhe disfatash që nuk janë parë në një shekull, udhëheqësi i GOP-së të Dhomës së Përfaqësuesve, Kevin McCarthy më në fund krijoi një rrugë për të qetësuar një fraksion rebelësh të Partisë së tij republikane dhe për të siguruar postin e lartë të shtunën herët, me premtime që mund t’i kthehen kundra duke e përndjekur atë .
McCarthy bëri që 14 kundërshtarë të hiqnin dorë nga pozitat e tyre dhe e bindi pjesën tjetër të tërhiqej, duke siguruar zgjedhjen si kryetari i 53-të i Dhomës në votimin e 15-të, pasi kapërceu një hall të minutës së fundit që i prishi planet e tij më të mira të votimit të mëparshëm.
Duke vepruar kështu ai u bëri një sërë lëshimesh, që e dobësojnë fuqinë e pozitës së zyrës së tij dhe zgjerojnë ndikimin e anëtarëve të ekstremit të djathtë të konferencës republikane në Dhomën e Përfaqësuesve, gjë që kritikët thonë, se mund t’ia komplikojë punën e tij të mëtejshme të qeverisjes nën një shumicë të vogël ndaj demokratëve.
McCarthy dhe aleatët e tij e ndienin se ishin në prag të një fitoreje të enjten mbrëma pasi republikania Francis Hill nga Arkansas dhe të tjerë u takuan me mbështetës të krahut të djathtë – duke përfshirë përfaqësuesit Scott Perry nga Pensilvania, Chip Roy nga Teksasi dhe Byron Donalds nga Florida. Rebelimi u drejtua nga anëtarët e grupit të Dhomës së Lirisë të djathtë, e cila njihet për zotërimin e pushtetit të papërpunuar dhe tolerancën e lartë ndaj veprimeve të lirshme për t’i detyruar udhëheqësit e Dhomës së Përfaqësuesve të GOP-së, të përkulen sipas dëshirave të tyre.
Ekipi i McCarthy u paraqiti atyre një “kornizë” të ndryshimeve të rregullave të Dhomës së Përfaqësuesve dhe premtime të tjera që do ta qetësonin grupin – dhe që përfundimisht bëri që gjashtë anëtarë të Dhomës të votonin “të pranishëm”, në një lëvizje vendimtare që e uli pragun për një shumicë dhe hapi rrugën që ai të kishte sukses.
“Dje në mbrëmje patëm një vizitë inkurajuese. Dhe ne u inkurajuam para se të shkonim në shtrat që kur të ngriheshim në mëngjes, do të kishim një seancë të mirë pune, “tha Hill të Premten. “Gjatë mëngjesit, ndiheshim sikur kishim bërë përparim.” Perry, kryetar i Grupit të Grupit të Lirisë, tha të premten se ai vendosi të votonte për McCarthy-n pasi korniza e kërkesave të tyre u pranua në tryezë. Por ai gjithashtu e bëri të qartë se mbështetja e tij për McCarthy-n ishte e kushtëzuar nga kushtet e marrëveshjes.
“Nëse korniza shpërthen, unë jam jashtë,” u tha ai gazetarëve. Kevin McCarthy (R-CA) nuk arriti të fitonte më shumë se 218 vota në disa fletë votimi; kjo qe hera e parë në 100 vjet që Kryeparlamentari nuk u zgjodh qysh në votimin e parë.
Paketa e rregullave republikane e pranuar të premten përfshinte këto lëshime. Ajo do të lejojë që çdo anëtar ta detyrojë me një “mocion për të liruar” karrigen, kryetarin e Dhomës së Përfaqësuesve dhe ta rrëzojë atë. Kjo e bën më të vështirë për Dhomën e Përfaqësuesve, që të rrisë shpenzimet, taksat dhe kufirin e borxhit. Dhe Perry tha se marrëveshja përfshinte edhe një “përfaqësim konservator” në të gjithë Dhomën, duke përfshirë shtimin e numrit të anëtarëve të krahut të djathtë në komisionet kryesore.
Perry dhe Roy nuk pranuan të zbulojnë detaje, por dy burime me njohje për situatën i thanë NBC News se Grupi i Grupit të Lirisë po kërkonte tre vende në Komitetin e fuqishëm të Rregullores, i cili kontrollon projektligjet që paraqiten në dhomën e Përfaqsuesve. “Është jashtëzakonisht e rëndësishme që Komisioni i Rregullores të reflektojë organin dhe të pasqyrojë vullnetin e popullit. Dhe kjo është një pjesë e këtij kuadri,” u tha Roy gazetarëve të premten. “Ajo për të cilën kemi rënë dakord në kuadër, do të duhet të ketë llogaridhënie. Ne duhet të jemi në gjendje të vazhdojmë të besojmë se do të jemi në gjendje të zbatojmë kuadrin e asaj për të cilën kemi rënë dakord.”
Ndërsa përpjekjet e ish-presidentit Donald Trump për t’u bërë presion republikanëve për të mbështetur McCarthy-n në fillim të javës dështuan, ai po organizonte mbështetësit me telefon të premten dhe organizoi disa telefonata trepalëshe me McCarthy-n. Ai synoi që dy anëtarë të veçantë: Rep. Matt Rosendale nga Montana, një kandidat i mundshëm për Senat dhe Rep. Eli Crane nga Arizona, të ndërronin mendje, tha një këshilltar i Trumpit. Të dy ata votuan të pranishëm në votimin përfundimtar.
Marrëveshja është gati të rrisë fuqinë e republikanëve të ekstremit të djathtë në kurriz të të moderuarve që duan të avancojnë legjislacionin që mund të fitojë edhe miratimin në një Senat të kontrolluar nga demokratët dhe presidenti Joe Biden. Kjo mund ta bëjë detyrën e McCarthy-t për miratimin e projektligjet e domosdoshme si financimet nga Qeveria dhe heqja e tavanit të borxhit shumë më e vështirë nën një shumicë të vogël në Kongres , nëse një grup prej pesë republikanësh mund ta bllokojnë atë në çdo kohë.
Prapëseprapë, republikanët më të moderuar ose më të zakonshëm i bënë pak rezistencë paktit për të cilin ranë dakord liderët e partive, dhe disa e pranuan atë si një kosto e të bërit biznes nën kufij të ngushtë.
“Ata nuk duhet të shqetësohen për mua. Unë paraqitem për çdo praktikë,” tha Rep. Mike Kelly, një republikan nga Pensilvania.
Kevin Smith, një ish ndihmës i kryetarit të pensionuar të GOP, John Boehner, tha se McCarthy e meriton mundësinë për të qenë kryetar, por paralajmëroi se kërkesat e anëtarëve të djathtë mund ta dëmtojnë Dhomën.
“Nëse anëtarë të caktuar të konferencës duan më shumë role drejtuese, atëherë ata duhet ta shfrytëzojnë këtë mundësi për të demonstruar lidership, në vend që të shkatërrojnë institucionin,” tha Smith.
Demokratët thonë se lëshimet e raportuara do ta bëjnë Dhomën e pa qeverisshme dhe do të shkaktojnë kriza.
“Ajo që ne po shohim është zvogëlimi i pabesueshëm i rolit të Speakerit ,” tha ish-kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve, Nancy Pelosi në një intervistë të premten. “Nuk është gjë e mirë për Dhomën e Përfaqësuesve. Ne jemi shtëpia e popullit. Duhet të negociojmë me Senatin. Duhet të negociojmë me Shtëpinë e Bardhë. Dhe në vend të kësaj, ne po zvogëlojmë rolin udhëheqës të Dhomës.”
Dhoma e Republikanëve do të votojë siç ka premtuar për projektligjet për të kufizuar abortin dhe emigracionin. Përf. Jim McGovern, një demokrat nga Massachusetts dhe kryetari më i fundit i Komitetit të Rregullores, tha se vendosja e tre anëtarëve të Grupit të Lirisë në panel, i cili zakonisht ndahet 7 me 4 midis palëve, mund të pengojë ambiciet e kryetarit të ri të Dhomës së Përfaqësuesve.
“Arsyeja pse këta njerëz duan të jenë në Komitetin e Rregullores është se duan t’i prishin gjërat për McCarthy-n. Ata duan të mikromenaxhojnë çdo gjë që ai sjell në sallë,” tha McGovern. “Ai ka dhënë gjithçka, përfshirë dinjitetin e tij, në përpjekje për t’u bërë kryetar i Dhomës së Përfaqësuesve. Dhe kur ai të bëhet kryetar i Dhomës ë Përfaqësuesve, atëherë makthet e tij sapo do fillojnë.”
“Ai mendon se kjo është e keqe – çfarë po kalon tani? Ai nuk ka parë asgjë akoma, bazuar në ata që mund të rezultojnë.”
Disa anëtarë në GOP thanë se mund të ketë një mënyrë për të parandaluar që Komisioni i Rregullave të bëhet një pikë mbytëse për legjislacionin që mbështet shumica e konferencës.
“Teorikisht, ju mund ta përballoni këtë duke rritur madhësinë e komisionit,” tha përf. Mark Amodei, një republikan nga Nevada. “Gjithçka është e mundur.”
Rep. Mario Díaz-Balart, një republikan nga Florida, tha se ai nuk shqetësohet se ndonjë person mund të detyrojë një votim për filluar procesin për të liruar karrigen e kryetarit. “Realiteti është se pesë republikanë tani mund të ndalojnë gjithçka,” tha ai. Ai tha se rregullat do të decentralizonin vendimmarrjen në grup. “Do të jetë e vështirë,” tha ai, ndërsa e mbrojti atë si një proces më të mirë se sa si Pelosi, kur një kryetarja e Dhomës së përfaqësuesve i merrte të gjitha vendimet vetë.
Gjatë gjithë bisedimeve me dyer të mbyllura, McCarthy i informoi të moderuarit për lëshimet e mundshme ndaj konservatorëve, tha Rep. Don Bacon, një republikan i Nebraskës. Mesazhi që lideri mori nga qendrat e tij që bëjnë marrëveshje ishte : Ne mund të jetojmë, duke u dhënë vende të komisioneve të anëtarëve të Grupit të Lirisë, por përgjigja pwr dhëniet e kryesive së komisioneve ishte”jo qysh në fillim”.
“Askush nuk duhet të marrë drejtimin në një kryesi pa e fituar atë,” tha Bacon. “Kur i thua dikujt: ‘Hej, unë do të votoj për ty, nëse më bën kryetar’, kjo është marrëzi. Kjo na mërzit.”
Díaz-Balart tha se kishte marrë garanci se “nuk kishte asnjë marrëveshje të prerë në lidhje me kryesimet” në komisione si pjesë e votave të lëkundura që u deshën për ta bërë McCarthy-n kryetar.
Përfaqësuesi Matt Gaetz i Floridës dukej i dorëhequr për faktin se republikani i Kalifornisë do të siguronte votat. ndërsa lëshoi mesazhe për mbledhjen e fondeve për mbështetësit të premten, duke sulmuar McCarthy si “thjesht një anije për lobistët me interesa të veçanta”. Gaetz përfundimisht votoi “i pranishëm”, duke ndihmuar kështu mundësinë për fitoren e McCarthy-t.
Ai u luhat në një pozicion të ndërmjetëm, duke argumentuar se ndryshimet e rregullave që i dhanë McCarthy-t dhe aleatëve të tij “këmisha mbrojtëse funksionale” dhe mund të ndihmojnë për “demokratizimin e pushtetit”.
“Unë jam shumë optimist për vendin ku jemi tani,” tha Gaetz në Fox News të premten mbrëma, duke e quajtur McCarthy-n “kryetar të zgjedhur”.
Kryetarja Nancy Pelosi, D-Calif.,e pat hequr rregullin “lirojeni karrigen” kur demokratët rifituan shumicën në 2019. Një ligjvënës me përvojë që kishte bërë histori si gruaja e parë që ishte kryetare, Pelosi drejtoi Dhomën me forcën e përvojë.
McCarthy ka qenë në detyrë për 15 vjet, sa gjysma e Pelosit kur mori drejtimin e parë, dhe me shumë më pak fitore legjislative për të folur. Në bisedimet e javës së kaluar me linjat e ashpra, ai u detyrua të rikthejë “mocionin për të liruar karrigen” për të fituar mbi të penguesit. Por ata tani mund ta mbajnë atë peng çdo ditë.
“Nëse një CEO nuk po e bën punën, ju mund ta pushoni atë – e njëjta gjë është edhe në politikë,” tha republikani Ralph Norman i Karolinës së Jugut, një nga vendet që McCarthy fitoi me ndryshimet e rregullave.
Kaosi që shpërtheu në katin e Dhomës së Përfaqësuesve javën e kaluar mund të përfundojë si një prelud për Kongresin që do të vijë.
“Ajo që patë gjatë javës së kaluar,” tha Norman, “është se si funksionon demokracia”.