(Në Shkëmbin e Shqiponjave në “Eagle Rock Reservation” NJ)
Nga Kozeta Këze Zylo
Në Atdheun tim të dytë në Amerikë kemi dekada që po e nderojmë këtë ditë nga më të çmuarat dhe më domethënëset në vendin më demokratik në botë.
Dita e Përkujtimit është në javën e fundit të Majit, është një festë federale në Shtetet e Bashkuara për nderimin dhe përkujtimin e luftëtarëve amerikanë që vdiqen gjatë shërbimit në Forcat e Armatosura të Shteteve të Bashkuara.
Jam rritur me bëmat e mëdha të heronjve të të gjitha epokave, jam rritur me Heroin e Popullit Asim Zeneli ndoshta se aty në tokën e Brahim Gjonit (Atit tim) u derdh gjaku lum, u derdh gjaku i Heroit Asim Zenelit kundër pushtuesve fashistë italianë në Luftën e Dytë Botërore. Kur ishja e vogël kjo tokë përbënte një çudi, një mister, fantazi…
Dhe ja me vite e larguar nga Atdheu im në Atdheun e dytë në Amerikë, ndjej dhe prek nga afër memorialet e ngritur në nderim të luftëtarëve të Lirisë së Amerikës që datojnë që para Pavarësisë së saj dhe deri më sot.
Këtë fund Maji ne ishim në Shkëmbin e Shqiponjave në “Eagle Rock Reservation” i qarkut Essex në New Jersey, pranë Murit të Kujtesës me 3000 emra të shënuar në këtë mur graniti.
Natyrisht nuk shkojmë vetëm për të shprehur mirënjohjen, por dhe udhëhiqemi nga vepra e tyre ashtu siç thotë President John F. Kennedy se: “As we express our gratitude, we must never forget that the highest appreciation is not to utter words but to live by them.” Që përkthehet: “Ndërsa shprehim mirënjohjen tonë, nuk duhet të harrojmë kurrë se vlerësimi më i lartë nuk është të thuash fjalë, por të jetosh sipas tyre.”
Në këtë vend të ngritur qindra metra mbi nivelin e detit në një hapësirë marramendëse ku mund të shohësh lehtas Manhattanin, Verrazano Bridge dhe New Jersey ndodhet Memoriali 9-11 i Eagle Rock Reservation i qarkut Essex që quhet Muri i Kujtesës.
Ky vend u zgjodh për memorialin, pasi në mbrëmjen e 11 shtatorit 2001, në ditën e terrorit të tmerrshëm mbi kullat binjake dhe më gjerë, shumë njerëz u dyndën në këmbë drejt pikës së lartë të favorshme për të parë kullat në Manhattan dhe për të ndarë bashke hidhërimin, pikëllimin dhe dhimbjen që pushtoi popullin amerikan dhe botën.
Në sheshin e memorialit është dukshëm libri prej bronzi ku tregon jetët e qarkut Essex të humbur në atë ditë të tmerrshme dhe pranë është një helmetë zjarrfikësi.
Në murin e Kujtesës, janë shkruajtur emrat e 3000 personave që humbën jetën në sulmet e 11 shtatorit në Kullat Binjake, Pentagoni, dhe katër fluturimet e linjave ajrore janë gdhendur në murin graniti 120 këmbë.
Në vitin 2011, në përvjetorin e 10-të të sulmeve, një copë çeliku dhe betoni 7,400 paund i Tregtisë Botërore është vendosur aty.
Një kapele oficeri policie është vendosur në një piedestal të shkurtër graniti në të djathtë
Të vajzës Gabriella. Është një kopje e kapeleve të NYPD me “911” gdhendur në gur ku lexohet: “Me mirënjohjen më të thellë nga njerëzit e Essex County, New Jersey, në kujtim të 37 Oficerëve te policisë së qytetit të Nju Jorkut, Autoriteti 37 i oficerëve të policisë së Nju Jorkut dhe Nju Xhersit, dhe Personeli i Shërbimeve të Emergjencave që sakrifikuan jetën në krye të detyrës, më 11 shtator 2001.
Në një pllakë bronzi njihet guximi i Urgjencës Mjekësore, Teknikët që u përgjigjën në Ground Zero dhe përtej lumit Hudson.
Libri monumental prej bronzi 4-këmbë nga 7-këmbë liston emrat e 58 njerëzve nga Essex County që humbën jetën. Shqiponja 8-këmbëshe, bronzi, me përmasa reale ka krahët e saj përhapur në fluturim të plotë dhe qëndron me një pamje drejt Manhatan-it dhe ish vendit te Kullave Binjake.
Një skulpturë bronzi me përmasa reale e një vajze të re me emrin Gabriela që mban një
Arushe pelushi përfaqëson më shumë se 1000 fëmijë që humbën një prind, vëlla, motër, gjysh apo gjyshe pjesëtar tjetër të familjes në këto tragjedi. Ajo kujton se është për të ndihmuar në rindërtimin e jetës së këtyre fëmijëve dhe për të bërë gjithçka që ne mund të përmbushim shpresat dhe ëndrrat e atyre që i kishin humbur.
Statuja e Qenit besnik në nderim të 350 qenve të shpëtimit
Një pllakë pranë statujës fillon me një citim të poetit anglez të shekullit të 18-të, Alexander Pope: “Historitë janë më të mbushura me shembuj të besnikërisë së qenve sesa të miqve.”
Më shumë se 350 qen kërkim-shpëtim u thirrën në aksion, më 11 shtator 2001. Ata u përleshën mbi mbeturinat e djegura të Kullave Binjake, duke përdorur të gjitha shqisat e tyre për të gjetur të mbijetuarit – pa dobi. Nga Daschunds te Golden Retrievers, qentë dhe pronarët e tyre, të gjithë të trajnuar mirë për misionin, u mahnitën nga paaftësia e tyre për të gjetur një shpirt të gjallë. Ata bënë më të mirën e tyre edhe në vendin e Pentagonit. Ndërsa realiteti i situatës u bë plotësisht i dukshëm, depresioni arriti tek ata që u përgjigjën të parët, pronarët dhe kafshët e tyre, dhe së shpejti, qentë filluan të luanin një rol tjetër – atë të ngushëlluesit. Ata u përkulën pranë punëtorëve duke marrë një moment pushim nga punët e tyre rraskapitëse, mbështetën një kokë mbi gju, burrat dhe gratë ngushëlloheshin nga prekja e ngrohtë e kafshës – dhe qeni shpërblehej me ledhatime dhe fjalë të buta. Qentë e kërkim-shpëtimit kanë shërbyer gjatë ngjarjeve traumatike në të gjithë botën, nga Oklahoma City në Haiti, duke na kujtuar vazhdimisht lidhjet e pathyeshme që ne ndajmë si njerëz me ta.”
Një figurë prej bronzi me fener te ndriçuar ngjall ndjenja kujtimi, vigjilencën dhe dëshirën për të rindërtuar dhe rinovuar besimin në veten tonë dhe në mënyrën tonë të jetesës amerikane.
Duke u ndodhur pranë këtij Muri të Kujtesës me vete paqësisht bën një betim solemn që Heronjtë jo vetëm nuk duhet të harrohen, por del detyrë immediate t’jua mësosh brezave që të nderohen dhe të bëhen frymëzim për vepra më të mira dhe më të bukura për të ardhmen.
Përkujtimi i 11 Shtatorit të Eagle Rock të Qarkut Essex u kushtua në tetor 2002, pak më shumë se një vit pas sulmeve. Elementët e tij të shumtë jane në nderim të burrave dhe grave, oficerëve të policisë, zjarrfikësve dhe reaguesve të tjerë të parë që humbën jetën në Qendrën Botërore të Tregtisë, Pentagon, në Pensilvani dhe në bordin e katër aeroplanëve që u rrëzuan atë ditë. Ishte i vetmi memorial i 11 shtatorit që renditi të gjithë 3000 emrat e viktimave deri në vitin 2011, kur u kushtua Memoriali i Qendrës Botërore të Tregtisë. Në vitin 2009, Memoriali i Qarkut Essex 9/11 u zgjerua për të përfshirë një monument që nderon 33 anëtarët e ekuipazhit të fluturimit në bordin e katër aeroplanëve që u rrëzuan. Në vitin 2011, një artefakt prej 7400 paundësh prej çeliku dhe betoni nga themelimi i Qendrës Botërore të Tregtisë u instalua në vend dhe një pllakë bronzi iu kushtua për të nderuar teknikët e urgjencës mjekësore që iu përgjigjën Ground Zero dhe atyre që ofruan ndihmë për njerëzit që ktheheshin nga Nju Jorku përtej lumit Hudson.
Pak histori të kaluar
Gjatë Luftës së Parë Botërore, Thomas Edison, i cili jetonte në parkun Llewellyn aty pranë dhe kishte një laborator në West Orange, përdori kazinonë Eagle Rock, tani Pavioni i Highlawn, për të kryer eksperimente për ushtrinë. Thomas Edison gjithashtu filmoi një pjesë të një prej filmave të parë “The Great Train Robbery at Eagle Rock” në 1903.
Garat dhe pushimet me karroca në Eagle Rock Hill Club janë një kujtim shumë i largët tashmë për Eagle Rock Reservation, por pikat e papërlyera të favorshme mbeten ende. Shumë njerëz dynden në këtë vend me automjetet e tyre dhe jo me karroca për të marrë atë që ofron horizonti. Eagle Rock ka tavolina të shumta pikniku, barbekju dhe hapësira të hapura për tubime shoqërore dhe festa. Belvederi i stilit viktorian është i pozicionuar në mënyrë të përkryer për pamje të horizontit dhe një hapësirë fantastike për foto.
Rezervimi u projektua nga arkitekti i njohur Frederick Law Olmsted Sr., i cili gjithashtu projektoi Central Park në New York City dhe Capitol Grounds në Uashington, D.C. Karakteristikat e dukshme të arkitektit brenda parkut janë rrugët dredha-dredha, rrugët ujore të përziera natyrore, fushat e hapura, dhe pamjet, të cilat kombinohen për të tërhequr mijëra vizitorë çdo vit. Eagle Rock Reservation eksploron shumë fakte interesante dhe pak të njohura rreth parkut. Lexuesit njihen me Llewellyn Haskell, themeluesin e parkut Llewellyn aty pranë, i cili së pari bleu tokë në Eagle Rock. Shihet karroca që dikur i shërbente Eagle Rock pasi u shfaq si një zonë turistike popullore. Të përfshira janë pamja e parkut të horizontit të qytetit të Nju Jorkut dhe Hundred Steps to Eagle Rock, të njëjtat shkallë që u ngjitën nga vizitorët gati njëqind vjet më parë. Gjithashtu shihet një shënim laboratori i pabotuar më parë i shkruar nga Thomas Edison, duke dokumentuar eksperimentet e Luftës së Parë Botërore që ai kreu për Marinën e SHBA në Eagle Rock.
Ky vend, vetëm rreth 618 metra mbi nivelin e detit, ka një pamje mahnitëse të horizontit të Manhatanit dhe nga Lugina Orange e Qarkut Essex. Pavioni Highlawn, i vendosur këtu në një ndërtesë historike shekullore, shërben për ngrënie të shijshme dhe është një vend i shkëlqyer për dasma dhe festa. Eagle Rock Reservation ka gjithashtu tavolina pikniku, një memorial të 11 shtatorit, një fushë bejsbolli, një belveder piktoresk të stilit viktorian dhe shtigje të shumta për ecje, çiklizëm, vrapim dhe kalërim.
Rezervimi Eagle Rock ndodhet në Malin Portokalli, një pjesë e maleve Watchung. Vendi është emëruar për Eagle Rock, një shkëmb i zhveshur që shikon poshtë malit dhe shërben si një shënues kufitar midis Montclair dhe West Orange.
27 Maj, 2024
Eagle Rock, New Jersey
