Tiranë, 6 tetor 2023 – Tensionet e shtuara mes Kosovës dhe Serbisë zunë sot një vend të rëndësishëm në takimin e ministrave të Jashtëm të vendeve të përfshira në Procesin e Berlinit, i cili u mbajt në Tiranë. Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock, e konsideroi provokim të palës serbe rritjen e pranisë së saj ushtarake në kufi me Kosovën. Ajo zhvilloi takime të ndara me homologët e të dy vendeve dhe deklaroi se çelësi i zgjidhjes është në Beograd e Prishtinë. Por ministrja e Jashtme e Kosovës Donika Gërvalla tha se rinisja e dialogut do të varet nga ndëshkimi apo jo i Serbisë nga ana e bashkësisë ndërkombëtare.
Sulmi ndaj policisë së Kosovës në Banjskë dhe situata kritike që pasoi, lanë disi në hije temat e tjera të diskutimit të parashikuara në takimin e sotëm të kryediplomatëve të vendeve të përfshira në Procesin e Berlinit, nisma gjermane e lindur në vitin 2014, me synim përshpejtimin e integrimit europian të vendeve të Ballkanit perëndimor.
Që përpara nisjes së takimit Ministrja e Jashtme gjermane Annalena Baerbock foli me shqetësim për situatën e krijuar duke paralajmëruar se ajo mund të vinte në rrezik dhe vetë Procesin e Berlinit. Dhe në fakt ministri i Jashtëm serb Ivica Dacic, u duk se konfirmoi fjalët e saj ndërsa refuzoi të bëhej pjesë e fotos familjarëve mes të pranishmëve në takim, qoftë kur ajo u bë me në sfond flamujt e vendeve respektive, qoftë kur të gjithë u bashkuan në shkallët e hyrjes së Pallatit të Brigadave ku u mbajt takimi, duke përdorur si shkak, herë flamurin e Kosovës dhe herë praninë e ministres së Jashtme Donika Gërvalla.
Ministrja e Jashtme gjermane Baerbock pati, pak pas nisjes së mbledhjes një bisedë të veçantë me ministrin serb. Ndërsa në deklarimet e saj në përfundim të takimit, tonet e saj kritike ndaj Serbisë, nuk linin vend për interpretime.
“Provokimet e palës serbe përmes rritjes së pranisë së trupave në kufirin me Kosovën, e kanë nxehur dhe më tej situatën që dhe ashtu ishte e tensionuar e për këtë biseduam. dhe kjo ndodhte pas një sulmi tinzar kundër policisë së Kosovës nga një bandë terroriste të armatosur deri në dhëmbë. Presim nga qeveria serbe të cojë përpara proceset hetimore të ngjarjeve të 24 shtatorit dhe të kontribuojë në qartësimin e rrethanave”, tha ajo.
Ministrja gjermane theksoi se “çelësi i zgjidhjes së konfliktit është në Beograd e Prishtinë” dhe se nga palët “pritet më shumë gatishmëri për kompromis dhe më shumë kurajo për t’i bërë ballë edhe rrymave të politikave të brendshme”.
Komisioneri për Zgjerimin Oliver Varhelyi u shpreh se “së pari duhet një shtensionim i plotë. Duhet të rikthehet dialogu dhe të jepen rezultate, duke vënë në zbatim të gjitha marrëveshjet. Së dyti, të gjithë autorët duhet të sillen para drejtësisë, dhe drejtësia jo vetëm që të flasë, por autoritetet duhet që plotësisht të bashkëpunojnë me BE-në”.
Por, për ministren e Jashtme të Kosovës, Donika Gërvalla “momenti kur ne do të mund të ulemi sërish në tavolinë varet shumë nga reagimi i bashkësisë ndërkombëtare, sepse nëse ajo e lë Serbinë të kalojë pa pasoja, nga një sulm i hapur armiqësor ndaj një shteti fqinj, ne e shohim të pamundur vazhdimin e bisedimeve”.
Ministri i Jashtëm shqiptar, Igli Hasani, po ashtu i mëshoi rëndësisë së një hetimi mbi atë cka ndodhi në Banjskë.
“Presim që Serbia të nis një hetim serioz për grupin kriminal terrorist, potencialisht të përfshirë në një konflikt të armatosur në Veri të Kosovës, dhe lidhjet e tyre me trafikantë të armëve dhe individë apo subjekte të tjera në Serbi apo gjetkë. Por sidomos në situatën e tanishme, dialogu është rruga e vetme drejt paqes”, tha ai.
Zoti Hasani përsëriti idenë e qeverisë shqiptare se formati i dialogut duhet të ngrihet në nivelin një konference normalizimi me planin franko gjerman në tryezën e bisedimeve. Një ide e cila, nuk ka përkrahjen e Prishtinës. Gjë të cilën e bëri të qartë dhe zonja Gërvalla.
Takimi i sotëm i ministrave të Jashtëm, i pararin takimit të nivelit të lartë të udhëheqësve dhe krerëve të shteteve të përfshira në Procesin e Berlinit, i cili po ashtu do të mbahet në Tiranë më 16 tetor, e ku pritet që të rikonfirmohet angazhimi i BE-së për përshpejtimin e integrimit europian të vendeve të rajonit, si dhe prezantimi i atij që njihet si plan i rritjes, një program me fokus nxitjen e zhvillimit ekonomik për të ngushtuara hendekun e madh mes vendeve të Ballkanit perëndimor dhe Bashkimit europian.
Rivitalizimi i Procesit të Berlinit nga kancelari gjerman Olaf Scholz, solli dhe braktisjen e nismës Ballkani i Hapur, të promovuar nga kryeministrat e Shqipërisë, Serbisë dhe Maqedonisë së Veriut, e cila u shoqërua me polemika të shumta, pasi gjysma e vendeve të rajonit refuzuan t’i bashkohen.
(Armand Mero, Zëri i Amerikës)
