Shkup, 4 shkurt 2023 – Ministria e Brendshme e Maqedonisë së Veriut ka njoftuar se autoritetet maqedonase kanë ndaluar tre shtetas bullgarë në pikën kufitare me Bullgarinë, Deve Bair, për prishje të rendit publik.
Një grup i shtetasve bullgarë ka qenë duke pritur për të hyrë të shtunën në Maqedoninë e Veriut, për të nderuar figurën e Goce Dellçevit në përvjetorin e 151-të të lindjes së tij.
Goce Dellçev ka udhëhequr një rezistencë maqedono-bullgare kundër Perandorisë Osmane në periudhën e vitit 1900 dhe për të kanë pretendime edhe Shkupi, edhe Sofja.
“Ata fillimisht janë sjellë në mënyrë të paturpshme dhe të pahijshme me fjalët më nënçmuese dhe më pas kanë tentuar të sulmojnë fizikisht punonjësit e policisë, të cilët po kryenin veprime zyrtare, me ç ‘rast janë ndaluar dhe po punohet për zbardhjen e plotë të rastit”, është thënë në njoftimin e Ministrisë së Punëve të Brendshme.
Sistemi i kontrollit në pikën kufitare Deve Bair është pezulluar për katër orë, për shkak të, siç kanë njoftuar nga MPB-ja, “pengesave teknike”, gjë që ka penguar hyrjen e shtetasve bullgarë në Maqedoninë e Veriut.
Por, zyrtarët bullgarë dyshojnë se bëjnë fjalë për “gabim të qëllimshëm” për të penguar ardhjen e bullgarëve në Shkup.
Ministri i Punëve të Brendshme i Bullgarisë, Ivan Demerxhiev ka thënë se një sjellje e tillë është e papranueshme, aq më tepër që nuk “përputhet me drejtimet në të cilat po lëvizin dy kombet tona”, dhe se nuk ka arsye për “sjellje negative”.
Ky njoftim vjen teksa drejtuesit e institucioneve të Maqedonisë së Veriut kanë përfunduar manifestimet e organizuara për 151-vjetorin e lindjes së Dellçevit.
Për shkak të frikës për incidente, rrugët që çojnë te varri i Dellçevit, në Kishën e Shën Spasit, janë bllokuar nga forcat speciale të policisë, ndërsa lejohen të kalojnë vetëm delegacionet shtetërore dhe mediat e akredituara enkas për këtë ngjarje.
Figurën e tij e kanë nderuar edhe delegacionet bullgare.
Ministri i Punëve të Brendshme i Bullgarisë, Ivan Demerxhiev, ka thënë pas vendosjes së luleve mbi varrin e Dellçevi se, masat e policisë maqedonase ishin “drakonike”.
“Nuk jemi këtu për të bërë provokime. Nuk kemi me kë të ndahemi. Ne jemi fqinjë dhe duhet të kemi marrëdhënie të mira dhe popujt tanë duhet të afrohen. Maqedonia e Veriut është shtet i pavarur, dhe kjo është e qartë dhe nuk e kam ndërmend t’iu përgjigjem provokimeve se Maqedonia ishte bullgare”, ka deklaruar Demerxhiev.
Ai është larguar nga Shkupi pa i pritur shtetasit bullgarë që kishin paralajmëruar pjesëmarrjen në manifestimin e ditës së shtunë.
Edhe pse ishte paralajmëruar, në Shkup nuk edhi as euro-deputeti bullgar, Angel Xhambaski, që konsiderohej person me “rrezik të lartë” për shkak të aktiviteteve të tija në të kaluarën dhe retorikën nxitëse.
Thirrje për festë paqësore
Autoritetet maqedonase kanë bërë thirrje për një festë paqësore dhe dinjitoze të këtij përvjetori.
“Porositë e Dellçevit për unitet dhe kohezion, kur bëhet fjalë për interesat kombëtare dhe qëllimet strategjike shtetërore, janë po aq të rëndësishme edhe sot dhe janë obligim i shenjtë për të gjithë. Ne sot po e ndërtojmë Republikën e Maqedonisë së Veriut në një shoqëri për të gjithë qytetarët. Pas aleancës më të madhe të sigurisë, NATO, që tashmë është një realitet, ne po e integrojmë vendin edhe në familjen e kombeve dhe shteteve evropiane, si një anëtar i plotë dhe i barabartë i Bashkimit Evropian”, ka thënë kryeministri maqedonas, Dimitar Kovaçevski, në një postim në Facebook.
Me një pankartë me mbishkrimin “Goce është Maqedoni” në manifestim ka marrë pjesë edhe një delegacion i parisë maqedonase në opozitë, VMRO DPMNE.
Kryetari i saj, Hristijan Mickoski, ka thënë se nuk është kundër që Goce Dellçevi të përkujtohet dhe nga shtetas të Bullgarisë, por vetëm si “revolucionar maqedonas”.
“Politikanët tuaj po na kthejnë në mesjetë, nuk po na çojnë në shekullin e 21-të. Në vend që të flasim për inteligjencën artificiale, shkëmbimin e teknologjive, ata na kthejnë në mesjetë. Për të fituar pikë të vogla, politikanët bullgarë, po i bëjnë vetes atë që nuk duhet të bëjnë. Ata bëhen interpretues të cirkut të estradës nga politikanët”, ka thënë Mickoski duke kritikuar edhe Qeverinë maqedonase për “kaos, vjedhje dhe ndasi të thella në shoqëri”.
Tensionet mes Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë janë rritur në nëntor të vitit të kaluar kur pjesëtarë të pakicës bullgare në Maqedoninë e Veriut, hapën në Manastir dhe Ohër klube bullgare me emrat: “Car Borisi i Tretë” dhe “Vanço Mijallkov”, të cilët kanë sunduar Bullgarinë në periudhën e Perandorisë Osmane, me synimin e “bashkimin e tokave maqedonase me Bullgarinë”.
Një pjesëtar i këtij klubi, më 16 janar, është sulmuar fizikisht, gjë që rriti edhe më shumë tensionet mes dy vendeve, duke çuar në tërheqjen e ambasadorit bullgar nga Shkupi.
Dy shtetet fqinje, Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria, që nga viti 2017 – kur kanë nënshkruar një marrëveshje për fqinjësi të mirë – nuk kanë arritur të zgjidhin mosmarrëveshjet historike.
Mes tjerash, shtetet kanë mospajtime për prejardhjen e shumë personaliteteve historike, përfshirë edhe Goce Dellçevin, dhe çështjet tjera që kanë të bëjnë me identitetin dhe gjuhën maqedonase, pasi bullgarët pretendojnë se ato kanë “rrënjë bullgare”.
(Isuf Kadriu, REL)