Çështje të Emigracionit: Për ju Avokati Kieran Both
Të jesh nënshtetas amerikan ka shumë përfitime, si p.sh.: (1) një nënshtetas amerikan ka mundësi të votojë dhe të marrë pjesë plotësisht në procesin demokratik, (2) një nënshtetas amerikan mund të ndihmojë anëtarët e familjes së tij/të saj të vijnë në mënyrë të ligjshme në SHBA, (3) një nënshtetas amerikan gëzon mundësinë që të gjejë punë në sistemin shtetëror dhe federal, (4) një nënshtetas amerikan mund të marrë ndihma publike si kupona ushqimorë dhe ndihma të tjera sipas nevojës, (5) një nënshtetas amerikan mund të udhëtojë jashtë Shteteve të Bashkuara dhe të rihyjë aty lehtësisht, (6) një nënshtetas amerikan mund të jetojë jashtë Shteteve të Bashkuara dhe të mos humbasë nënshtetësinë amerikane, (7) një nënshtetas amerikan mund të kandidojë për poste publike, (8) një nënshtetas amerikan nuk mund të dëbohet nga SHBA-ja edhe nëse kryen një krim.
Që të mund të kualifikoheni për t’u bërë nënshtetas amerikanë, duhet të përmbushni kërkesat në vijim:
- Aplikanti duhet të jetë të paktën 18 vjeç në momentin e paraqitjes së aplikimit;
- Aplikanti duhet të ketë statusin e rezidentit të ligjshëm të përhershëm dhe të ketë qenë rezident i përhershëm i ligjshëm i Shteteve të Bashkuara për 5 vjet, ose 3 vjet nëse është i martuar me dikë që ka patur nënshtetësi për të paktën 3 vjet.
- Aplikanti duhet gjithashtu të banojë në distriktin ku do të dërgohet aplikimi për të paktën 3 muaj përpara dërgimit të aplikimit.
- Aplikanti duhet të jetë fizikisht i pranishëm në SHBA për të paktën gjysmën e kohës së kërkuar të qëndrimit të ligjshëm të përhershëm e cila i paraprin datës së paraqitjes së aplikimit për nënshtetësi (2 ½ vjet për shumicën e aplikantëve, 1 ½ vjet për aplikantët e martuar me nënshtetas amerikanë).
- Aplikanti duhet të ketë karakter të mirë moral.
- Aplikanti duhet të jetë në gjendje të lexojë, të shkruajë dhe të flasë anglishten bazë (përveç rasteve kur bëhen përjashtime nga ky rregull). Aplikanti duhet të ketë njohuri mbi qeverinë dhe historinë amerikane (përveç rasteve kur bëhen përjashtime nga rregulli).
Aplikimi për natyralizim (nënshtetësi) bëhet duke paraqitur formularin përkatës N–400 së bashku me dy fotografi dhe tarifën prej $680.00.
Dokumentat
- Nëse emri që keni aktualisht ndryshon nga ai në kartën tuaj të qëndrimit të përhershëm, paraqisni dokumentin që ju ka ndryshuar ligjërisht emrin (çertifikatën e martesës, dokumentin e divorcit ose dokumentin e gjykatës).
- Nëse po aplikoni për natyralizim nëpërmjet martesës me një nënshtetas amerikan, dërgoni dokumenta që dëshmojnë që bashkëshorti juaj ka qenë nënshtetas amerikan gjatë 3 viteve të fundit; certifikatën aktuale të martesës; dëshmi të zgjidhjes të të gjitha martesave të mëparshme të bashkëshortit tuaj – nëse diçka e tillë vlen në rastin tuaj -(dekreti i divorcit; anulimi i martesës; ose certifikata(t) e vdekjes) dhe dokumentet që ju referohen juve dhe bashkëshortit tuaj (deklarata tatimore, përmbledhje të dokumentave tatimore të 3 viteve të fundit, të çertifikuara, llogaritë bankare, certifikatat e lindjes së fëmijëve, kontratat e qirave, hipotekat etj.).
- Nëse keni qenë i/e martuar më parë, dërgoni dëshmi të zgjidhjes të të gjitha martesave të mëparshme (çertifikatë divorci; anulimi; apo çertifikatë/a vdekjeje).
- Nëse po kryeni shërbimin ushtarak dhe kërkoni nënshtetësi si dikush që kryen shërbimin ushtarak, dërgoni formularin origjinal të mbushur N-426, Request for Certification of Military or Naval Service.
- Nëse keni bërë ndonjë udhëtim jashtë Shteteve të Bashkuara që ka zgjatur 6 ose më shumë muaj duke filluar nga momenti që u bëtë banor i përhershëm i ligjshëm, dërgoni dëshmi që ju (dhe familja juaj) keni vazhduar të jetoni, punoni dhe/ose të mbani lidhje me Shtetet e Bashkuara, si p.sh. një “transkript” të dokumentave tatimorë të IRS-it ose një dokument tatimor të certifikuar nga IRS-i që përmban informacionin tatimor për 5 vitet e fundit (ose për 3 vitet e fundit nëse po aplikoni në bazë të martesës me një nënshtetas amerikan); pagesat e qirasë ose hipotekës si dhe fletëpagesat.
- Nëse keni në ngarkim një bashkëshort ose fëmijë të cilët nuk jetojnë me ju, paraqisni të gjitha vendimet nga gjykata ose qeveria, sipas të cilave ju është kërkuar të ofroni mbështetje financiare; si dhe dokumentat që dëshmojnë këtë mbështetje financiare (përfshirë këtu dëshmi që tregojnë që e keni respektuar urdhrin e gjykatës apo të qeverisë), si p.sh.: çeqet e anuluara; paratë dhe faturat; dokument të printuar nga gjykata apo agjencia përkatëse të të gjitha pagesave të bëra për të mbështetur financiarisht fëmijën/t; dëshmi të mbajtjes së të hollave nga paga; letër nga prindi ose personi që ka nën kujdestari fëmijën/t tuaj.
- Nëse jeni arrestuar ose ndaluar ndonjëherë nga forcat e rendit për ndonjë arsye dhe kundër jush nuk është ngritur akuzë, dërgoni; një deklaratë zyrtare origjinale nga agjencia që ka kryer arrestimin ose gjykata, që konfirmon se nuk është ngritur asnjë akuzë kundër jush.
- Nëse jeni arrestuar ose ndaluar ndonjëherë nga forcat e rendit për ndonjë arsye dhe kundër jush janë ngritur akuza, dërgoni: Një kopje origjinale ose të çertifikuar nga gjykata të procesverbalit të plotë të arrestit dhe vendimit përfundimtar për çdo incident (urdhri i hedhjes poshtë të akuzave, procesverbal dënimi ose urdhër lirimi ).
- Nëse jeni dënuar ndonjëherë ose ju kanë futur në një program dënimi alternativ ose program rehabilitues (siç është një program trajtimi kundër drogës ose shërbimi në komunitet), dërgoni: Një kopje origjinale ose të vërtetuar nga gjykata të procesverbalit të dënimit për secilin nga incidentet; dhe dëshmi që e keni përfunduar dënimin tuaj: Një kopje origjinale ose e çertifikuar e procesverbalit tuaj të lirimit me kusht; ose dëshmi që keni kryer programin e dënimit alternativ ose atë rehabilitues.
- Nëse ndonjëherë arrestimi ose dënimi, ju është anulluar, mbyllur, shlyer ose hequr nga procesverbali, dërgoni një kopje origjinale ose të çertifikuar nga gjykata të urdhrit për anullimin, mbylljen, shlyerjen e arrestit ose dënimit, ose një deklaratë origjinale nga gjykata se nuk ekziston asnjë dokument për arrestimin ose dënimin tuaj. Nëse jeni arrestuar ose dënuar për një krim të caktuar, mund t’i dërgoni, për ta marrë në konsideratë, Shërbimit të Emigracionit dhe Nënshtetësisë së SHBA-së çfarëdolloj prove që mendoni se dëshmon në favorin tuaj lidhur me rrethanat e arrestimit dhe/ose dënimit tuaj.
- Nëse ndonjëherë, që kur jeni bërë banor i përhershëm i ligjshëm, nuk keni arritur të paraqisni deklaratën tatimore mbi të ardhurat, dërgoni: të gjithë korrespondencën me IRS-in në lidhje me pamundësinë tuaj për ta paraqitur deklaratën tatimore.
- Nëse keni ndonjë taksë federale, shtetërore ose vendore që e keni vonuar, dërgoni: një marrëveshje të nënshkruar nga IRS-i ose zyra e taksave shtetërore ose lokale që tregon se keni paraqitur një deklaratë tatimore dhe keni rënë dakort se si do të paguani taksat që i detyroheni; dhe dokumente nga IRS-i ose zyra e taksave shtetërore ose lokale që tregon statusin aktual të programit tuaj të pagesave. Mund të merrni kopje të dokumenteve tatimore dhe informacioneve tatimore duke kontaktuar zyrat tuaja lokale të IRS-it, numrat e të cilëve i gjeni në Blue pages, ose nëpërmjet faqes përkatëse të internetit në adresën www.irs.gov.
- Nëse po aplikoni që t’ju përjashtojnë nga detyrimi i dhënies së testit për shkak të aftësive të kufizuara, dërgoni: formularin origjinal N-648, Medical Certification for Disability Exceptions, të plotësuar më pak se 6 muaj më parë, nga një mjek ose psikolog klinik i pajisur me liçensën përkatëse.
- Nëse nuk jeni regjistruar në agjencinë përkatëse të qeverisë amerikane për t’u ofruar për shërbim ushtarak dhe(1) jeni mashkull, (2) jeni 26 vjeç e lart, dhe (3) jetoni në Shtetet e Bashkuara me një status të ndryshëm nga ai i joemigrantit të ligjshëm dhe jeni ndërmjet moshës 18 dhe 26 vjeç, dërgoni: nga agjencia e lartpërmendur një letër që lidhet me statusin që ka të bëjë me regjistrimin për shërbimin ushtarak “Status Information Letter”. Për më shumë informacion telefononi në numrin 1-847-688-6888.
Shumica e aplikimeve i dërgohen me postë zyrës së imigracionit më të afërt me vendbanimin e aplikantit. Aplikanti do të njoftohet kur të shkojë për të dhënë shenjat e gishtërinjve. Më pas, aplikanti do të njoftohet për datën e intervistës. Gjatë intervistës, zyrtari shqyrton aplikimin dhe vlerëson nëse aplikanti kualifikohet ose jo. Nëse aplikanti është mashkull ndërmjet moshës 18 dhe 26 vjeç, zyrtari në fjalë do të kërkojë dëshmi lidhur me faktin nëse aplikanti ka aplikuar pranë agjencisë përkatëse për t’u regjistruar për shërbim ushtarak. Ekzaminuesi do të marrë në provim aplikantin për të vlerësuar njohuritë e tij/të saj të gjuhës angleze si dhe ato mbi qeverinë dhe historinë e SHBA-së. Nëse aplikanti e kalon provimin me sukses, ai/ajo do të njoftohet se kur do të zhvillohet ceremonia e marrjes së nënshtetësisë.
Ka shumë çështje që lidhen me çfarë kërkohet për të marrë nënshtetësinë dhe për të cilat aplikantët e mundshëm mund të kenë nevojë të dinë më shumë. Mes këtyre çështjeve mund të përmendim mundësinë për t’u përjashtuar nga kërkesa për të dhënë provimin e gjuhës apo të historisë amerikane, apo kërkesat që kanë të bëjnë me qëndrimin apo çfarë do të thotë të kesh “karakter të mirë moral”. Këto çështje do të trajtohen në pjesët e ardhshme të kësaj rubrike, sepse është mirë që të trajtohen në mënyrë të detajuar. Nëse lexuesit tanë dëshirojnë të mësojnë më shumë rreth procesit të natyralizimit si dhe të gjejnë shembuj të pyetjeve që bëhen gjatë intervistës, u lutemi të shkojnë në faqen e internetit të USCIS në www.uscis.gov
Qёllimi ynё ёshtё tё ndihmojmё komunitetin shqiptar dhe të bëjmë të mundur që emigrantёt të kenë informacionin e nevojshëm pёr tё kёrkuar ndihmё nё mёnyrё tё pavarur. Ju falenderojmë për komentet e vazhdueshme dhe do të përpiqemi t’i përgjigjemi pyetjeve tuaja në rubrikat e ardhshme. Adresa elektronike është [email protected]